Zorg, welzijn, jeugd en volksgezondheid

Beleidsverantwoording per activiteit

 
1. Participatie, welzijn en emancipatie

Participatie en informele hulp

Maatschappelijke Diensttijd (MDT)
Maatschappelijke diensttijd wordt in Den Haag al 2 jaar ingezet. Het is een landelijke actieprogramma waarbij verschillende maatschappelijke organisaties en hun partners projecten voor en met jongeren organiseren. Het doel is het vergroten van jongerenparticipatie. Dat gebeurt met projecten die bijdragen aan talentontwikkeling, community building en maatschappelijk dienstbaarheid. De belangrijkste resultaten zijn:

• In Den Haag zijn 7 projectpartners, 6 werkbezoekpartners, 12 workshoppartners en 11 andere partners aangesloten bij de Haagse coalitie MDT.
• In 2021 zijn er 2 Follow Your Dreams-trajecten uitgevoerd. Dit zijn intensieve trajecten van 16 uur per week gedurende 20 weken.
• In totaal zijn in 2020/2021 20Haagse jongeren bereikt en hebben 52 jongeren een volledig maatschappelijke diensttijd-traject van gemiddeld 70 uur succesvol doorlopen.

Seniorvriendelijk Den Haag en Haags Ontmoeten
In 2021 is uitvoering gegeven aan het actieprogramma ‘Seniorvriendelijk Den Haag’ (RIS307178). De belangrijkste resultaten zijn:

• Circa 300 senioren hebben de valpreventietraining gevolgd. Deelnemers hebben positieve resultaten geboekt op het gebied van balans, kracht en mobiliteit.
• Er is een e-learning ontwikkeld door GGD Haaglanden om thuiszorgmedewerkers te trainen op het signaleren van en handelen bij een verslechterde mondgezondheid. De e-learning is getest door 14 thuiszorgmedewerkers. 500 thuiszorgmedewerkers gaan de e-learning volgen en het daarbij behorende screeningsinstrument toepassen.
• Den Haag is 1 van de eerste gemeenten die een lokaal hitteplan heeft opgesteld. De gemeente werkt hierbij samen met maatschappelijke organisaties om de gezondheidsrisico’s van extreme hitte te beperken.
• In het kader van een preventiecampagne tegen dementie waren in de regio Haaglanden 37 bijeenkomsten, variërend van dansworkshops tot voorlichting. Ze dragen bij aan een gezonde leefstijl. De bijeenkomsten zijn door 483 mensen bezocht. Daarnaast zijn er 689.700 krantenartikelen verschenen, bijna 1,5 mln. digitale berichten geplaatst, 3.500 folders en 450 posters verspreid en hebben 4.796 mensen de website wezijnzelfhetmedicijn.nl bezocht.
• De Participatiekeuken heeft 5 buurtkeukens ontwikkeld, waar met en voor senioren gezonde maaltijden worden gekookt.
• Haags Ontmoeten organiseerde op 51 locaties ondersteuning en ontmoeting. Steeds meer deelnemers en mantelzorgers zijn naar de locaties van Haags Ontmoeten gekomen, ondanks de coronamaatregelen. In de eerste 9 maanden bezochten 4.842 deelnemers en 963 mantelzorgers Haags Ontmoeten.
• De bouw van De Vroon is gestart. Dit is een innovatief collectief woonconcept op het gebied van wonen en zorg voor senioren.

Vrijwilligers en mantelzorgers
Het actieprogramma vrijwilligersbeleid ‘Goed voor Elkaar’ (RIS307795) is in 2021 vastgesteld. Hierin staan de ambities voor onder meer het werven, ondersteunen, waarderen en erkennen van vrijwilligers. Verschillende acties zijn dit jaar uitgevoerd, zoals nieuwe vrijwilligers enthousiasmeren voor vrijwilligerswerk en bestaande vrijwilligers in het zonnetje zetten met de campagne ‘Mensen maken Den Haag’ vanwege het nationaal jaar vrijwillige inzet. Andere activiteiten in 2021 waren:

• De website en de webshop zijn aangepast. Het aanbod is verruimd en de website is toegankelijker geworden waardoor meer vrijwilligers de waardering hebben aangevraagd. Daarnaast is in 2021 de vergoeding voor vrijwilligers eenmalig verhoogd. In 2021 hebben ruim 8.000 vrijwilligers gebruik gemaakt van de waardering (2020: 3.442).
• Ruim 100 vrijwilligersinitiatieven hebben een impuls gekregen om door te gaan met activiteiten tijdens en na de coronacrisis.
• PEP Den Haag en wethouder Parbhudayal hebben het jaar gestart met een digitaal vrijwilligersontbijt.
• Als onderdeel van ‘Mensen maken Den Haag’ zijn 10 filmpjes en 6 podcasts gemaakt om de diversiteit van het vrijwilligerswerk in beeld te brengen. Vrijwilligers kwamen zelf aan het woord over steeds een ander thema. Dit brengt de veelzijdigheid van vrijwilligerswerk in beeld. Daarnaast was de campagne ook gericht op het waarderen van de huidige vrijwilligers en het enthousiasmeren van potentiële vrijwilligers.

In het kader van het mantelzorgbeleid zijn de volgende activiteiten uitgevoerd:

• De Taskforce Mantelzorg heeft circa 2.000 mantelzorgers ondersteund met individuele begeleiding. Het gaat om het inzetten van respijtzorg, het bieden van een luisterend oor en hulp bij regelzaken. Ook Parnassia, Haags Ontmoeten, welzijnsorganisaties, Kompassie en Mantelkring hebben de mantelzorgers ondersteund, aangepast aan de RIVM-richtlijnen.
• De Week van de Mantelzorg stond dit jaar in het teken van het informeren en waarderen van mantelzorgers. Met 1.500 cadeautassen, een informatietour langs alle stadsdelen en onlinebijeenkomsten is de week gevierd.
• In Den Haag zijn inmiddels 31 organisatie aangesloten bij de Alliantie mantelzorgvriendelijke werkgevers.
• Er zijn 40 vrijwillige sleutelfiguren actief die in totaal 400 mantelzorgers met een migratieachtergrond ondersteunen.
• Een koplopergroep van docenten, jongerenwerkers, decanen, jonge mantelzorgambassadeurs en praktijkondersteuners bouwen aan een ondersteuningsnetwerk voor jonge mantelzorgers. Den Haag telt 13 jonge mantelzorgambassadeurs. Samen met deze ambassadeurs en met de koplopergroep komt de ondersteuningsbehoefte van jonge mantelzorgers en professionals beter in beeld. Hierdoor kan de ondersteuning en informatievoorziening beter op elkaar worden afgestemd.
• De website en de webshop zijn aangepast. Het aanbod is verruimd en de website is toegankelijker geworden waardoor meer mantelzorgers de waardering hebben aangevraagd. Daarnaast is in 2021 de vergoeding voor mantelzorgers eenmalig verhoogd. In 2021 hebben 4.900 mantelzorgers gebruik gemaakt van de waardering (2020: 2.548)

Toegankelijkheid
Met de nota ‘Vanzelfsprekend toegankelijk’(RIS306630) geeft de gemeente vorm aan het gemeentelijk beleid voor mensen met een beperking. In het voortgangsbericht worden alle resultaten van het actieprogramma toegelicht. De belangrijkste resultaten zijn:

• Per 1 december 2020 is de subsidieregeling ‘Toegankelijke stad voor iedereen’ in werking getreden waardoor het voor ondernemers ook mogelijk is om subsidie aan te vragen.. In totaal zijn in 2021 14 subsidies toegekend.
• Van de extra coalitiemiddelen is een deel bestemd voor aanpassingen in de openbare ruimte, zoals inclusieve speelplaatsen, plaatsing van extra bankjes en geleide lijnen. Van de extra middelen zijn 10 gemeentelijke sporthallen en zwembaden aangemerkt voor aanpassingen om deze toegankelijker te maken. Het Zuiderpark is zo goed als af, 2 entrees zijn aangepast. Het gaat om Sporthal/Zwembad de Blinker en Sporthal/Zwembad Overbosch.
• In 2021 zijn 3 speelplekken getransformeerd tot samenspeelplekken. Het betreft De Koe aan de Van Campenvaart en Katschiplaan in stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg en het Melis Stokepark.
• Aan de hand van de analyse bij blindengeleidelijnen van stichting Voorall is gestart met het aanbrengen en herstellen van de blindengeleidelijnen in de stad. Op 2 december 2021 was de officiële opening van de blindengeleidelijn bij het stadsdeelkantoor Leyweg.
• In 2021 is de Onbeperkt 070-prijs uitgereikt aan Diligentia met het idee een om een toegankelijke jeu-de-boulesbaan aan te leggen op het Lange Voorhout.
• September 2021 startte de campagne ‘Allemaal anders, allemaal Haags’, gericht op bewustwording met als uiteindelijk doel gedragsverandering.
• Op 6 oktober vond het openingscongres van de Alliantie Toegankelijk Den Haag plaats. De Alliantie is een samenwerkingsverband van partijen uit de stad die toegankelijkheid als een maatschappelijke taak zien. Tot nu toe hebben circa 40 organisaties aangegeven zich te willen aansluiten bij de Alliantie. Het gaat om belangenbehartigers, culturele instellingen, onderwijs, horeca en ondernemers.

Eenzaamheid 
In 2021 bleek het Actieplan ‘Met zijn allen niet alleen’ (RIS301657) nog steeds actueel. De gemeentelijke partners van de ‘Eenzaamheidsaanpak’ stemden hun activiteiten voortdurend af op de wisselende lockdown maatregelen. Met name in de zomer waren meer fysieke bijeenkomsten mogelijk, vaak in combinatie met digitale aansluiting. In het kader van de aanpak van eenzaamheid zijn in 2021 de volgende activiteiten uitgevoerd:

• Ruim 11.500 Haagse inwoners zijn bereikt door onder andere de gemeentelijke partners Eenzaamheidsaanpak als Lief en Leed, Vraag Elkaar, Open je hart, de School voor Eenzijn en via de netwerken van de Haagse Community tegen Eenzaamheid.
• De ambitie van het aantal lief en leedstraten is ruimschoots behaald.
• In totaal zijn 5 signaleringstrainingen Eenzaamheid verzorgd door Indigo, waarvan de laatste 2 in nauwe samenwerking met Vraag Elkaar.
• De communicatie is vooral gevoerd via de campagne voor het activeren van jongeren. Aansluitend is de website Eerste Hulp bij Eenzaamheid (ehbe.nl) aangevuld met informatie over de achtergronden van eenzaamheid, waarbij het ondersteuningsaanbod nog meer in beeld kwam.

Jeugdparticipatie
De doelstellingen op het gebied van kinderrechten, talentontwikkeling en jeugdparticipatie staan in het beleidsplan ‘Haagse jeugd, samen aan zet’ (RIS298573). Activiteiten die in 2021 zijn uitgevoerd:

• Ondanks corona zijn de reguliere activiteiten zoals het Jeugdlintje, Jongerenambassadeurs, JONG! doet mee en Jongerenstadslab zoveel mogelijk doorgegaan.
• Samen met jongeren en maatschappelijke partners heeft de gemeente 8 Jongerenstadslabs georganiseerd over thema’s als schoolveiligheid, smart city, vaccinaties en WeHague. Het is belangrijk dat de betrokkenheid van jongeren ook echt leidt tot iets waar beleidsmakers mee aan de slag gaan. Zo hebben de jongeren bij het Jongerenstadslab ‘Jouw Scheveningen van de toekomst’ zelf de opgehaalde resultaten gepresenteerd aan de werkgroep Leefbaarheid en Veiligheid. De input is meegenomen in de ‘Toekomstperspectieven Scheveningen Badplaats’.
• In de zomervakantie draaide het zomerprogramma 070 met The City is Ours, bestaande uit extra (e)sport, cultuur- en muziekactiviteiten voor de leeftijdsgroep 4-27 jaar. Eind december was een online festival voor de leeftijdsgroep 16-27 jaar in het kader van het Den Haag Inside Out Winterprogramma.
• Tussen maart en oktober 2021 zijn 50 projecten op het gebied van participatie en mentaal welzijn gesubsidieerd op basis van de subsidieregeling Jongeren actief in coronatijd (RIS308034).
• Met de diverse projecten zijn ruim 9.000 Haagse jongeren bereikt.

Welzijn en servicepunten X L

Welzijn en Servicepunten XL
De dienstverlening van de Servicepunten XL is het afgelopen jaar wederom grotendeels aangepast aan de coronamaatregelen. Ondersteuning gebeurde veelal op afstand en digitaal. De open inloop op de Servicepunten XL was beperkt en er is vooral gewerkt op afspraak.

De coronapandemie had invloed op het welzijn van de inwoners van Den Haag en op de problematiek van cliënten. Zo ondersteunden de Servicepunten XL cliënten die zich, ten gevolge van de beperkende maatregelen, sociaal geïsoleerd voelden. In 2021 zijn 41.400 informatie- en adviesvragen bij de Servicepunten XL gesteld (2020: 46.917). Ruim 8.500 cliënten kregen individuele cliëntondersteuning (2020: 5.206).

In het kader van de Subsidieregeling welzijn voor innovatieve wijkgerichte initiatieven (RIS308223) zijn 24 aanvragen toegekend, waarvan 15 aan kleinere organisaties en 9 aan de professionele welzijnsorganisaties. Voorbeelden zijn: de verdere ontwikkeling van duo coaching waarbij Schilderswijkmoeders samen met het CJG gezinnen helpen, het activeren en verbinden van inwoners in de Buurtkantine Transvaal en ouderen in Loosduinen verbinden via kunstzinnige activiteiten.

In juni is de Adviescommissie Welzijn geïnstalleerd (RIS308950) die de gemeenteadviezen geeft over het welzijnsbeleid. Het eerste advies richtte zich op het beleidsplan professioneel welzijnswerk (RIS310647). In december is het beleidsplan professioneel welzijnswerk ‘Versterken & Verbinden 2021–2024’ door de raad vastgesteld (RIS310647). Met de kaders in dit beleidsplan (zowel inhoudelijk als op het terrein van organisatie en financiering van het welzijnswerk) wil de gemeente het welzijnswerk optimaal aan laten sluiten op wat nodig is in Den Haag.

Emancipatie

Queer- en vrouwenemancipatie
In 2021 is zowel het Actieprogramma 2020-2022: Queer in Den Haag: veilig, zichtbaar en geaccepteerd (RIS306190) als het Uitvoeringsprogramma Vrouwenemancipatie 2020-2022: Gelijke Kansen voor Haagse Vrouwen (RIS307292) vastgesteld. In de stad zijn diverse activiteiten uitgevoerd die de economische zelfstandigheid, weerbaarheid en kansengelijkheid van vrouwen bevorderen:

• Stichting Yasmin heeft honderden vrouwen begeleid om stappen te nemen richting scholing, arbeidsmarkt of maatschappelijke participatie.
• Om de weerbaarheid van jongeren te versterken, is het project ‘Ik ben van Mij’ door Centrum 1622 uitgevoerd.
• Van 2 tot en met 8 maart heeft de gemeente Den Haag online de internationale vrouwendag gevierd.
• Het onderzoek naar de aard en omvang van straatintimidatie is afgerond (RIS308243). Dit heeft geresulteerd in het plan van aanpak ‘Samen tegen straatintimidatie’ (RIS310689).

Ook waren er tal van activiteiten voor de sociale acceptatie, veiligheid en zichtbaarheid van queers:

• COC Haaglanden verzorgde in 2021 onder andere het queerveiligheidsoverleg en gastlessen op scholen om de bespreekbaarheid en acceptatie van seksuele en genderdiversiteit te bevorderen.
• Op de 6 queer bewustwordingsdagen is op het stadhuis en op de Leyweg de vlag gehesen. De 6 dagen zijn: Internationale Dag van Transgendervisibiliteit, Coming Out Dag, Internationale Dag tegen Homo- Trans- en Bifobie, Internationale Transgender Gedenkdag, Paarse Vrijdag en Pride Festival.
• Het Loper-keurmerk is onder de aandacht gebracht van zorginstellingen en de queer sociale kaart is gelanceerd.

Investeren in zorgtechnologie
Innovatie in de zorg is belangrijk om de zorg in de toekomst betaalbaar te houden. Juist in deze tijd kan technologie ook het leven gemakkelijker maken. Nieuwe, slimme werkwijzen en toepassingen kunnen bijdragen aan de zorg en ondersteuning van kwetsbare Hagenaars. Activiteiten die in 2021 zijn uitgevoerd:

• Er is gewerkt aan een Haagse basisinfrastructuur voor zorgtechnologie voor inwoners. Zo is een online platform voor vraag en aanbod gerealiseerd. Ook is met 13 partijen een Haagse eHealth Uitleenservice voorbereid. De uitkomsten van 3 Living Labs van gemeente en Haagse Hogeschool zijn geïmplementeerd in de stad. Het gaat om de uitleen Schroeder, de uitleen Saffier en de behoeftebepaling voor alle mensen met een beperking.
• Een brede bewustwordingscampagne voor inwoners (www.technologievoorthuis.nl) en een partnercampagne met een videoreeks op social media.
• Het Zorginnovatiefonds, een investeringsfonds van € 2,3 mln., is gerealiseerd voor technologiebedrijven die het sociaal domein slimmer en betaalbaarder willen organiseren.
• Samen met Gezond en Gelukkig Den Haag is gestart met de ontwikkeling van business cases die de hele zorgketen (inclusief sociaal domein) beslaan. Het doel is uit te werken welke technologie helpt om de zorgketen slimmer en betaalbaarder te organiseren. Op basis van een pilot met cliënten en met data-analyse is de business case heup-airbag uitgewerkt. Deze airbag kan bij een val een heupfractuur voorkomen.
• Het programma ’Van Zorg naar Kracht’ is opgezet om de ontwikkeling en implementatie van zorginnovaties te versnellen. Als de ontwikkeling en implementatie van deze innovaties – vanuit de zorg, de arbeidsmarkt en innovatieve bedrijvigheid – dichter bij elkaar worden gebracht, komt een vliegwieleffect op gang. Dit levert een bijdrage aan de gezondheid en stimuleert bedrijvigheid en werkgelegenheid.
• In 2021 is o.a. met Yes!Delft een start-upserie georganiseerd en is een onderzoek uitgevoerd naar de kansen op werk in de zorg voor mbo-niveaus 1 en 2. Ook is bij InnovationQuarter een business developer aangesteld en is een vraagstuk uitgewerkt voor Startup in Residence.

2. Toegang tot hulp en ondersteuning

Uitvoeringsorganisatie Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning
De coronacrisis en genomen maatregelen hebben geleid tot veranderingen in de manier van werken van de uitvoeringsorganisatie Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning (JMO). Bijvoorbeeld: geen vrije inloop maar alleen op afspraak, keukentafelgesprek waar mogelijk telefonisch of digitaal, huisbezoeken waar mogelijk uitgesteld. Daarnaast stonden kwaliteit en integraliteit dit jaar op de agenda.

Kwaliteit: wat is er gedaan?

• Met de Jeugd- en Wmo-leidraden zijn 2 genormeerde afwegingskaders ontwikkeld om gezinscoaches en Wmo-consulenten nog beter te ondersteunen in hun professionele afwegingen. Dit helpt hen om de gemaakte afwegingen inzichtelijk te maken. Zo ontstaat een duidelijke onderbouwing van de gekozen oplossing. Meer uniform waar het kan, maatwerk waar het moet.
• Voor de Jeugd-leidraad is dit bijvoorbeeld een afwegingskader over de oplossingsmogelijkheden bij hulp- of een ondersteuningsvraag, beredeneerd vanuit eigen kracht en het sociale netwerk. Inclusief vormen van escalatie wanneer sprake is van complexe dilemma’s en omgang met de aangescherpte richtlijnen rondom het persoonsgebonden budget.

Integraliteit: wat is er gedaan?

• In het stadsdeel Escamp is gestart met de werkplaats Huiselijk Geweld. Daarin ontwikkelen professionals uit de jeugdteams, een Wmo-wijkteam en vanuit het stedelijke team voor Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (VVT) samen een effectieve werkwijze voor een afgestemde en samenhangende (lokale) aanpak van Huiselijk Geweld, gericht op het realiseren van duurzame veiligheid.
• In het stadsdeel Scheveningen is samen met partners in de wijk een preventieoverleg gestart. Dit overleg richt zich op het aanpakken van problematiek die van generatie op generatie wordt overgegeven. Dit heeft geleid tot betrokkenheid van verschillende disciplines en inzet op het hele huishouden/systeem. Daarnaast is ingezet op een gezamenlijke aanpak vanuit jeugdhulp en onderwijs, waarbij met duale trajecten meer maatwerk wordt geleverd.
• Bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is een pilot Integrale Toegang uitgevoerd met als uiteindelijke doel een verbeterde werkwijze waarmee inwoners beter en sneller worden geholpen. Door breed uit te vragen en benodigde expertise (anders dan jeugdhulp) in de aanmeldfase te betrekken, is het mogelijk geweest om ouders en kinderen sneller en beter te helpen met de juiste ondersteuning. Wat ouders zelf kunnen doen en wat het voorliggend veld te bieden heeft krijgt veel aandacht. De resultaten van deze pilot worden meegenomen in de ontwikkeling naar de jeugd- en gezinsteams.

Doorbraaklab en Leeratelier Maatwerk & Regie
In 2021 heeft de gemeente verder ingezet op het Doorbraaklab en het Leeratelier Maatwerk & Regie:

• In de pilot Doorbraaklab zijn 18 gemeentelijke professionals opgeleid in het toepassen van de doorbraakmethode in de dagelijkse praktijk. In het Doorbraaklab zijn 49 doorbrakenplannen afgerond en zijn er 52 doorbraakplannen in de maak. In dertien gevallen is een Doorbraakbudget beschikbaar gesteld (gemiddeld € 1.000 variërend tussen € 120 en € 12.000 per huishouden). Het gaat hierbij om eenmalige betalingen aan leveranciers of inwoners om te doen wat nodig is.
• Samen met de Hogescholen van Den Haag en Leiden (Werkplaats Sociaal Domein) en het Instituut voor Publieke Waarden is een leeratelier ontwikkeld waarin vaardigheden gericht op maatwerk en regie centraal staan, zoals een masterclass gericht op grondhouding, maatwerk en regie, en verdiepingsmodules. Inmiddels hebben meer dan 70 professionals van de gemeente (SZW en OCW) en ketenpartners de masterclass gevolgd. De geleerde lessen zijn op kleine schaal ook al in de praktijk toegepast, door op integrale wijze doorbraken te realiseren bij bijvoorbeeld specifieke doelgroepen als personen met verward gedrag.
• Door de positieve resultaten met de doorbraakmethode in het project Doorbraaklab, en eerder in project Sociaal Hospitaal (SOHOS) en het Maatwerklab Jeugd, is besloten om het Doorbraaklab structureel onderdeel van de gemeentelijke organisatie te maken (RIS 311094). Met een ontschot budget, hebben medewerkers in het Doorbraaklab ook in financiële zin ruimte om te doen wat nodig is over domeinen en wetten heen. Door deze medewerkers financieel mandaat te geven, krijgen ze meer slagkracht, de snelheid geborgd en worden creativiteit en experimenten gestimuleerd.

Integraal huisvestingsplan Zorg en Welzijn
In het collegebesluit Haagse Referentienormen voor maatschappelijke voorzieningen (RIS307513) is opdracht gegeven tot een nadere uitwerking per type voorziening, uitgaande van een analyse van vraag en aanbod op een voor de voorziening passend schaalniveau en een visie op de toekomst van de voorziening op te stellen. In 2021 is gestart met het opstellen van een integraal huisvestingsplan voor Zorg en Welzijn. Hiermee wordt de indicatieve investeringsopgave voor de huisvesting van Zorg en Welzijn in relatie tot de groei van de stad in beeld gebracht. In de grote gebiedsontwikkelingen (CID, Binckhorst en Den Haag Zuid West) wordt dit uitgewerkt in de diverse voorzieningenprogramma’s.

3. Gespecialiseerde zorg en ondersteuning

Jeugdhulp en kwetsbare jongeren
In de regio Haaglanden wordt de inkoop en het contractmanagement van de tweedelijns jeugdhulp gecoördineerd door het Servicebureau Jeugdhulp Haaglanden#. Het Servicebureau is hiermee de regionale uitvoeringsorganisatie# en coördineert:

• De inkoop van jeugdhulp bij jeugdhulpaanbieders.
• De controle en afwikkeling van declaraties.
• Het beoordelen en verstrekken van voorschotten door gemeenten aan jeugdhulpaanbieders.
• Ramingen per gemeente van de jeugdhulpkosten.

De gemeenten doen zelf de betalingen aan jeugdhulpaanbieders. Ze gaan ook zelfstandig contracten aan met derden.

Regiovisie Jeugdzorg Haaglanden
In 2021 is in alle H10 gemeenten de regiovisie Jeugdzorg Haaglanden 2021-2026 (RIS309874) vastgesteld. Ook het uitvoeringsplan 2022 van de regiovisie is aangeboden aan de raad (RIS301160). Parallel aan de samenwerking in de regio zijn de uitgangspunten voor de toekomst vastgelegd in het Haags Toekomstperspectief jeugd- en gezinsstelsel (RIS309877).

Grip op kosten
In 2021 is gestart m instrumenten als de bestedingsruimte en het richtinggevend kader om meer grip op de kosten van de tweedelijns jeugdhulp te krijgen. De bestedingsruimte dwingt jeugdhulpaanbieders kritisch te kijken naar de duur van hun trajecten, slim om te gaan met de inzet van de uren en een goede triage aan de voorkant te maken.

Daarnaast is dit jaar samengewerkt met de gecertificeerde instellingen (GI’s) over hun verwijzingen naar tweedelijns jeugdhulp. Met een aantal aanbieders die voornamelijk verwijzingen via huisartsen hebben, is afgesproken dat zij nieuwe toeleidingen afstemmen met het Toegangs-team(T-Team). Het doel van het T-Team is om te zorgen dat de juiste zorg wordt ingezet.

In 2021 heeft een herzieningsprocedure op de inkoop plaatsgevonden met als resultaat dat productomschrijvingen zijn verscherpt, tarieven zijn bijgesteld en een zogenoemde rendementsclausule is geïntroduceerd. De aanbieders wordt voorgeschreven dat ze de overheadkosten zo laag mogelijk moeten houden. Het maximale rendement wordt vastgesteld op 5%. Dit alles om ervoor te zorgen dat de middelen besteed worden aan het leveren van zorg. Naast het sturen op kosten wordt uiteraard ook gestuurd op een dekkend en krachtig zorglandschap. Deze inhoudelijke ambities staan in de regiovisie Jeugdzorg Haaglanden 2021-2026. Eén van de ambities is opbouw en ontwikkeling van kleinschalige woonvoorzieningen. Zo is in 2021 is een nieuwe woonvoorziening geopend binnen de regio, specifiek voor de doelgroep met een autismespectrumstoornis.

Wachtlijsten
In 2021 is een aanpak ontwikkeld om de wachtlijsten in de specialistische jeugdhulp aan te pakken. De gemeente werkt hierbij samen met de regiogemeenten, het Servicebureau Jeugdhulp Haaglanden en jeugdhulpaanbieders. Het doel is van wachtlijst registratie naar wachtlijst beheer. De wachtlijst is in beeld gebracht. Daarbij is gekeken  voor hoeveel kinderen dit wachten schadelijk is. In het kader hiervan zijn de volgende acties ingezet:

1. Definiëren wat ‘te lang wachten is’ (schadelijk wachten);
2. Zicht krijgen op aantal schadelijk wachtenden en op welke vorm van jeugdhulp zij wachten;
3. Regie (zorgen dat schadelijk wachtenden hulp krijgen) en uitvoering van casusregie door het expertiseteam Complexe zorg;
4. Lerende structuur voor ketenafspraken (voor 2022);
5. Digitale infrastructuur ontwikkelen en inrichten (voor 2022).

In 2021 is met succes een manier gevonden om jongeren met een beschermingsmaatregel te helpen die langer dan 3 maanden wachten op jeugdhulp (RIS 310763). Het aantal wachtenden is teruggebracht van 134 naar 36.

Praktijkondersteuner Jeugd (PO Jeugd)
De pilot POH-JGGZ is uitgebreid naar 2 andere stadsdelen. In totaal wordt 3,1 fte aan Praktijkondersteuners Jeugd (PO Jeugd) ingezet in Leidschenveen, Scheveningen, Centrum en Escamp bij 65 huisartsen. Meer dan de helft van de jeugdigen en ouders die deze ondersteuner spreekt, gaat niet door naar de jeugdhulp. Ruim 40% wordt geholpen door de ondersteuner zelf of gaat naar het Centrum voor Jeugd en Gezin. Op basis van de pilotresultaten is besloten om vanaf 1 januari 2023 de Praktijkondersteuner Jeugd structureel aan huisartspraktijken aan te bieden. Hiervoor wordt geleidelijk in 2023 10 fte ingezet.

Jeugdhulpplus
Jeugdhulpplus is er voor kinderen en jongeren die niet geholpen kunnen worden met lichtere vormen van jeugdhulpverlening. De afbouw van de gesloten jeugdhulp ging in 2021 sneller dan verwacht en sneller dan de opbouw van alternatieven. Dit is ee gewenste ontwikkeling die echter wel gecontroleerd moet gebeuren. Het aantal plaatsingen in Den Haag is bijna gehalveerd ten opzichte van 2019. In 2019 waren er 118 jeugdigen in Jeugdhulpplus, in 2021 waren dit er 58. Landelijk en in de regio Haaglanden is dezelfde trend waarneembaar. In 2019 waren er 256 jeugdigen in de Jeugdhulpplus, in 2021 waren dit er 135. Een daling was ook in 2020 te zien, maar werd geweten aan corona en gezien als tijdelijk effect. Analyse wijst uit dat de daling gestabiliseerd is.

Onderwijs-jeugdhulparrangementen (OJA’s)
In april 2021 zijn alle samenwerkingspartners akkoord gegaan met de inzet van de onderwijs-jeugdhulparrangementen (OJA’s). Daardoor kon gestart worden met de implementatie van deze arrangementen (RIS309077). De invoeringsdatum is uitgesteld van 1 januari naar 1 april 2022 zodat er genoeg tijd is voor een rechtmatige inkoop door de samenwerkingsverbanden. Tot die tijd ontvangen kinderen de ondersteuning die zij nodig hebben.

Vernieuwd programma social work en pedagogiek op de Haagse hogeschool
Vanuit het Transformatiefonds is in het schooljaar 2020-2021 een nieuwe minor ‘Zorgcoördinatie in publiek domein’ op de Haagse Hogeschool gestart. 60 studenten deden mee. Vanuit de dagelijkse werkpraktijk verzorgde een jeugdregisseur uit de JMO in 2021 een gastcollege. Op die manier versterken we de verbinding tussen onderwijs en praktijk. Verder is de methodiek ‘Samen werken, samen leren’ gestart. Onder coördinatie van de Haagse Hogeschool hebben 2 praktijkorganisaties een leernetwerk gestart met als doel de praktijk van stages als onderdeel van het curriculum te verbeteren. In schooljaar 2021-2022 is het aantal praktijkorganisaties uitgebreid.

Wmo-voorzieningen

Maatwerkarrangement (zorg in natura)
Met het maatwerkarrangement ondersteunt de gemeente de zelfredzaamheid en participatie van inwoners met een beperking of met chronische psychische of psychosociale problemen. Bij het maatwerkarrangement staat het resultaat centraal dat de bewoner met de ondersteuning wil bereiken. Halverwege 2021 is een herzieningsronde gehouden. Dit leidde tot tussentijdse contractaanpassingen. Allereerst het invoeren van de optie 'Wonen Basis' voor cliënten die wel een vorm van woonbegeleiding nodig hebben maar niet in aanmerking komen voor 'Wonen Plus' of 'Wonen Intensief'. 'Wonen Basis' kan alleen worden ingezet bij vooraf door de gemeente goedgekeurde projecten, bijvoorbeeld Housing First. Daarnaast is dit jaar de intensiteit 'Dagbesteding Start' ingevoerd en tegelijk een tariefsverhoging voor 'Dagbesteding Basis'. Zo kan Start worden ingezet als mensen bij een dagbestedingslocatie willen wennen. Bij Basis is het nu mogelijk dat mensen vaker dan eenmaal per week naar de dagbesteding komen. Het effect is dat inwoners met beter passende zorg geholpen worden.

Persoonsgebonden budget (pgb)
Met een persoonsgebonden budget (pgb) kunnen inwoners van Den Haag zelf ondersteuning inkopen, zoals een professionele zorgverlener of iemand uit het sociale netwerk. In 2021 hadden circa 420 jeugdigen een persoonsgebonden budget op basis van de Jeugdwet. In 2021 is het aantal verstrekte budgetten met 10% gedaald. Ouders kiezen vaker voor zorg in natura of voor ander aanbod in het voorliggend veld. In 2021 hadden circa 2.100 inwoners een persoonsgebonden budget voor een Wmo-maatwerkarrangement of beschermd wonen. Circa 1.600 inwoners hadden een persoonsgebonden budget voor hulpmiddelen, woonvoorzieningen of vervoer. Door de overgang naar een nieuw geautomatiseerd systeem zijn deze cijfers niet goed vergelijkbaar met voorgaande jaren (RIS310623).

Hulpmiddelen en vervoer
De gemeente ondersteunt inwoners met een beperking als ze niet mobiel zijn. Dit gebeurt met hulpmiddelen zoals rolstoelen, vervoersvoorzieningen zoals scootmobielen en collectief aanvullend vervoer zoals Aanvullend vervoer 070 (AV070). In 2021 ontvingen circa 900 nieuwe cliënten een scootmobiel. De scootmobielpools in de Schilderswijk en Haagse Hout hebben inmiddels een vaste plek in de wijk. Er is goed contact met de consulenten over de gebruikers van de scootmobielen in de pools en over de mogelijke door- en uitstroom uit de pools. In 2021 zijn na zorgvuldig onderzoek 10 scootmobielen teruggenomen omdat deze onvoldoende werden gebruikt.

AV070
Corona had in 2021 grote impact op AV070. Eind 2021 bedroeg het gemiddeld aantal ritten ongeveer 33.000 per maand. Dat is zo’n 56% van het gemiddelde in de periode voor corona. De stiptheid van AV070 lag in 2021 gemiddeld rond 95,5%. Uit een klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat het callcenter gemiddeld een 8,3 scoorde. De uitvoering van de rit/chauffeur is beoordeeld met een 8,1.

Woonvoorzieningen
In 2021 ontvingen ruim 1.950 cliënten een woonvoorziening. Het gaat bijvoorbeeld om trap- en tilliften, het verwijderen van drempels en het aanpassen van badkamers en keukens.

Beschermd wonen en GGZ

Beschermd wonen
Vanaf 2020 is beschermd wonen onderdeel van het maatwerkarrangement. Hierdoor kan de gemeente de ondersteuning flexibeler en meer cliëntgericht inzetten. Het toegangsproces is in 2021 geëvalueerd en in samenwerking met de aanbieders verbeterd. De gemeente beheert de toegang en het wachtlijstbeheer voor beschermd wonen. Zo worden mensen sneller geholpen en wordt onderzocht wat de meest passende oplossing is.

Met aanbieders zijn knelpunten op het gebied van de wachtlijsten besproken. Zo is een uitstroomkaart ontwikkeld voor jongeren die toe zijn aan zelfstandig wonen. Daarnaast is gewerkt aan een nieuwe regiovisie 2022-2025 voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang. Deze is in het eerste kwartaal van 2022 aan de gemeenteraad aangeboden. Het doel is bouwen aan maatschappelijk herstel door onder meer te investeren in ervaringsdeskundigheid en de zorg voor mensen met mentale gezondheidsproblemen zo passend mogelijk maken.

Integrale GGZ in de wijk
Om mensen met (ernstige) psychische aandoeningen zelfstandig en veilig in de wijk te laten wonen is een geïntegreerd aanbod van medische (Zvw) en sociale interventies (Wmo) nodig. In alle 14 GGZ-wijkteams van Parnassia (met ongeveer 3.700 patiënten) is in 2021 gewerkt met geïntegreerde zorg en ondersteuning. Om de behandeling niet te laten stagneren en het maatschappelijk functioneren van betrokken cliënten te behouden of te bevorderen is de behandelexpertise in de wijkteams uitgebreid met maatschappelijke deskundigheid, waaronder juridische deskundigheid, arbeidsdeskundigheid en ervaringsdeskundigheid. Deze inzet wordt bekostigd door de gemeente.

De gemeente stelt de wijkteams in staat om met deskundig personeel de wettelijke taak van de gemeente op het gebied van de openbare geestelijke gezondheidszorg uit te voeren. GGZ-professionals uit de wijkteams gaan actief op zoek naar ‘zorgmijders’ en naar verborgen problemen achter de voordeur. Daarmee bereiken zij zo’n 1.000 personen per jaar die voorheen geen zorg kregen maar dat wel nodig hebben.

Door de inzet van GGZ-professionals vanuit de wijkteams op de politiebureaus krijgen mensen met verward gedrag, psychische stoornissen en/of verslavingsproblematiek de juiste zorg. Het gaat hierbij om mensen die in aanraking komen met de politie wanneer er nog geen sprake is van behandeling of ondersteuning. Deze inzet op politiebureaus is vanaf september 2021 uitgebreid. In het kader van integrale GGZ in de wijk wordt dit op 8 politiebureaus in Den Haag aangeboden.

Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)
Door de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg is de gemeente verantwoordelijk is voor het aannemen en triëren van meldingen. Deze meldingen komen in Den Haag binnen bij het meldpunt Wvggz. Vervolgens kan voor mensen, van wie wordt verwacht wordt dat zij mogelijk in aanmerking komen voor verplichte ggz-zorg, een verkennend onderzoek ingezet worden. Tot en met de eerste week van december 2021 zijn bij het meldpunt 216 meldingen binnengekomen. 29 keer is een verkennend onderzoek gestart.

Openbaarmaking onderzoeksrapporten steekincident Grote Marktstraat 2019
In december 2021 zijn door het college 2 onderzoeksrapporten actief openbaar gemaakt van de toezichthouder Wmo (GGD Haaglanden) over het steekincident op de Grote Marktstraat in november 2019. In zijn reactie op de rapporten zet het college met de ketenpartners in op een betere informatie-uitwisseling bij overdracht van patiënten en het beter toerusten van instellingen voor maatschappelijk opvang voor de opvang van personen met een ernstige psychische aandoening en gedragsproblematiek die leidt tot een verhoogd risico (RIS3190973).

Maatschappelijke opvang

Maatschappelijke opvang
Net als voorgaande jaren was ook in 2021 de druk op de maatschappelijke opvang hoog. Het aantal meldingen bij het daklozenloket is gedaald van 4268 in 2020 naar 3.365 meldingen. De oorzaak van deze daling zit in het feit dat er vanwege de diverse lockdownopvang en de permanente
winteropvang meer mensen zijn opgevangen op 24 uursplekken, zij langer in de opvang verblijven en er dus minder beweging in de doelgroep is. Ook zijn allerlei preventieve maatregelen genomen.

In 2021 kregen 1.346 personen een daklozenpas. De uitstroom uit de opvang blijft zeer beperkt. Dat komt vooral door het gebrek aan betaalbare geschikte woningen. Dat beperkt ook de uitstroom naar zelfstandig wonen en daardoor ook de doorstroom van opvang naar andere voorzieningen, zoals beschermd wonen en Housing First. Dit heeft tot gevolg dat de opvang nog steeds verstopt zit. De lockdownopvanglocaties en permanente winteropvang vanaf november bieden een tijdelijke oplossing voor de bewoners. Het is gelukt om deze opvang in korte tijd te organiseren; er is door veel partijen enorm veel werk verzet.

Vanuit een domeinoverstijgende visie voor de maatschappelijke opvang is ingezet wordt op 3 pijlers: het voorkomen van de instroom, het verbeteren van de opvang en het verhogen van de uitstroom (RIS310611). In 2021 zijn projecten uitgevoerd die grotendeels bekostigd zijn vanuit de incidentele rijksmiddelen (€ 16,2 mln.) de zogeheten Blokhuismiddelen (RIS308813). Deze middelen (landelijk €200 mln.) zijn beschikbaar gesteld om de ergste druk op de maatschappelijke opvang te verlichten. Met deze middelen is een impuls gegeven aan preventie, het verbeteren van de kwaliteit van de opvang en betere uitstroom. Ook een groot aantal projecten uit het actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren (RIS307572) is met dit geld uitgevoerd.

De belangrijkste resultaten in 2021 zijn:

• In december 2020 is het eerste jongerenbriefadres uitgegeven. In 2021 hebben in totaal 263 Haagse jongeren tot 27 jaar een jongerenbriefadres ontvangen. Bij 112 jongeren is dit briefadres inmiddels afgesloten, bij 78 van hen omdat ze een woning of een ander inschrijfadres hebben gevonden.
• Met de VerhuisboxPlus faciliteren we in 2021 in totaal 90 personen die de wens hebben naar een andere gemeente te willen verhuizen.
• Tussen december 2020 en november 2021 zijn 177 jongeren door de jongerenregisseurs geholpen.  Hiervan zijn 143 jongeren actief, 24 jongeren zitten in de nazorgfase en 10 jongeren zijn volledig uitgestroomd.
• In januari 2022 zijn 41 professionals getraind in de methode ‘Jouw ingebrachte mentor ’. Het gaat om professionals van JIT, Limor, Straat Consulaat, Leger des Heils en het daklozenloket. Er zijn 7 jongerenbuddy’s ingezet en daarnaast is door alle professionals eerder en vaker het netwerk van jongeren betrokken. Vanwege het enthousiasme van de professionals over de training worden er in 2022 nog eens 20 professionals getraind in deze methode.
• Aanpak voorkoming huisuitzettingen heeft in 95% van de meldingen uitruimingen voorkomen. Landelijk is dit percentage beduidend lager, namelijk 75% (RIS310611)
• In 2021 is gewerkt aan huisvestingsprojecten voor ex-cliënten, waaronder 2 grote uitstroomprojecten. Binnen de beperkingen van de huidige huisvestingsmarkt realiseert de gemeente 130 woonplekken. In het Willem Dreeshuis komen 60 woningen en op het terrein aan de Henri Faasdreef worden in 2022 voor 3 jaar 70 tiny houses geplaatst. Deze woonplekken komen bovenop de 313 convenantswoningen die jaarlijks beschikbaar zijn voor kwetsbare zorggroepen.

Permanente winteropvang
In het voormalig zorgpand Lozerhof zijn in november 160 plekken gerealiseerd van een nieuw type opvangvoorziening, de permanente winteropvang. In deze 24-uursopvang worden alle langdurig daklozen die een duurzame relatie met Den Haag hebben van 4 november 2021 tot 1 april 2022 opgevangen (RIS310386). Deze winteropvang is ook voor de zogenoemde groep niet rechthebbende dak- en thuislozen. Speciaal voor de buitenslapers die zorg mijden, is in het pand Schildershoek weer de reguliere winterkoudeopvang gecreëerd. Hiermee wordt ervoor gezorgd dat de nog buiten verblijvende zorgmijdende buitenslapers met vorst een opvangplek hebben, waarmee gezondheidsrisico’s zoveel mogelijk beperkt worden (RIS310698).

Om te voldoen aan de coronarichtlijnen zijn hotels, een hostel en de locatie voor de winterkouderegeling gebruikt om iedereen onderdak te kunnen bieden (RIS306839). Samen met de GGD is een plan opgesteld om zoveel mogelijk mensen op opvanglocaties te vaccineren. De noodlocatie met zorgbedden aan de Henri Faasdreef in Leidschenveen, waar dak- en thuisloze patiënten hun (vermoedelijke) corona-infectie kunnen uitzieken, voorziet met in totaal 31 plekken nog steeds in een behoefte. In 2021 waren er meerdere kleine uitbraken. In 2021 is door 133 personen gebruik gemaakt van de corona-bedden vanaf november. Gemiddeld verbleef men er 6 dagen.

4. Veiligheid en bescherming

Kinderbescherming

Complexe scheidingen

• De pilot Gezinsvertegenwoordiger is in december 2020 gestart. Onder andere het Kenniscentrum Kind en Scheiding (KKS) voert de pilot uit. De gezinsvertegenwoordiger behartigt de belangen van het gezin, met als uitgangspunt: hoe kan de scheiding met zo min mogelijk schade volbracht worden? Een gezinsvertegenwoordiger helpt met juridische, praktische en emotionele zaken.
• In een onderzoek van de Haagse Hogeschool is gekeken of de preventieve activiteiten van het kenniscentrum KKS helpen bij het terugdringen van complexe scheidingen. De conclusie is dat zowel ouders als professionals meerwaarde zien in de ondersteuning en diensten van het centrum. De belangrijkste aanbeveling van dit onderzoek is dat het kenniscentrum door kan gaan met wat het doet en waar het voor staat.
• In 2021 waren 1.043 contactmomenten met het kenniscentrum Kind en Scheiding voor Den Haag. Hierdoor wisten jeugdigen, ouders en professionals de juiste informatie en hulp te vinden.

Jeugdbeschermingstafel
In 2021 zijn tot en met het derde kwartaal 167 gezinnen besproken aan de Jeugdbeschermingstafel. Tijdens deze bijeenkomsten is gezocht naar maatwerk. Waar nodig wordt een maatwerkspecialist ingeschakeld. Met de Jeugdbeschermingstafel wil de gemeente hulp met dwang terugdringen. Samen met de ouders en de jeugdige wordt gezocht naar mogelijkheden in het vrijwillig kader. Als het niet anders kan, besluit de Jeugdbeschermingstafel tot een verzoek om onderzoek te laten doen door de Raad voor de Kinderbescherming. Het gaat dan om gezinssituaties die onveilig zijn voor het kind, waar gezagskwesties spelen en waarbij vrijwillige hulp niet werkt.

Beter Samenspel
Beter Samenspel is een methodiek voor betere samenwerking van alle partners in de veiligheidsketen met de gezinscoaches van het lokale team. In 2021 zijn 52 gezinscoaches getraind. Hiermee is de gefaseerde implementatie gestart door in alle teams 2 getrainde gezinscoaches te plaatsen. Hiervoor is 4 fte extra beschikbaar.

Jeugdbescherming en jeugdreclassering
Beter Samenspel is een methodiek voor betere samenwerking van alle partners in de veiligheidsketen met de gezinscoaches van het lokale team. In 2021 zijn 52 gezinscoaches getraind. Hiermee is de gefaseerde implementatie gestart door in alle teams 2 getrainde gezinscoaches te plaatsen. Hiervoor is 4 fte extra beschikbaar.

Jeugdbescherming en jeugdreclassering
In 2020 heeft de gemeente als reactie op het eerste rapport van de inspectie ‘Kwetsbare kinderen onvoldoende beschermd’ (RIS306549) het voortouw genomen in het maken van een verbeterplan voor de regionale gecertificeerde instelling Jeugdbescherming West (JB-west). Dit is gezamenlijk met alle betrokken regio’s gedaan: Midden-Holland, Holland Rijnland en Zuid-Holland Zuid, tezamen regio Zuidwest. In 2021 zijn hiervan de eerste resultaten te zien. Mede door de verlaagde caseload is er sprake van minder werkstress, minder ziekteverzuim en een lage uitstroom van personeel.

Medio 2021 is het vervolgrapport van de inspectie uitgebracht (RIS309365). De regio Zuidwest is onder verscherpt toezicht gebracht omdat te veel kinderen met een kinderbeschermingsmaatregel te lang op passende hulp moesten wachten. Daarom is in de regio Haaglanden in het najaar van 2020 gestart met een doorbraakaanpak om oplossingen te forceren voor deze kinderen. Dit heeft geleid tot een substantiële reductie van het aantal wachtende kinderen van 134 bij de start van de doorbraakaanpak eind 2020 naar 36 ultimo 2021. Dit resultaat is bereikt doordat:

• Gecertificeerde instellingen en aanbieders gezamenlijk naar oplossingen zijn gaan zoeken om zoveel mogelijk kinderen passende hulp te bieden.
• Aanbieders met veel wachtende kinderen zijn gevraagd kritisch naar de instroom en doorstroom te kijken.
• Knelpunten in het aanbod zijn gesignaleerd en aangepakt.

Hoewel deze aanpak succesvol was, vindt de inspectie dat het aantal wachtende kinderen op het peilmoment in februari 2021 nog te hoog. De doorbraakaanpak wordt aangescherpt, zodat deze nog meer effect gaat sorteren.

Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling

Veilig Thuis Haaglanden (VTH)
Veilig Thuis is het centrale meldpunt voor advies over en melding van huiselijk geweld en kindermishandeling. Veilig Thuis Haaglanden voert wettelijke taken uit voor de 9 deelnemende gemeenten in regio Haaglanden, waaronder Den Haag. Met extra middelen van het Rijk is in 2021 verder gewerkt aan het versterken van Veilig Thuis en het verbeteren van de ketensamenwerking met het lokale veld, de lokale jeugd- en Wmo-wijkteams en met organisaties die gespecialiseerde zorg en ondersteuning bieden.

Aanpak schadelijke praktijken en gendergeweld
Vanuit de Regiovisie Aanpak huiselijk geweld is ook ingezet op schadelijke praktijken, waaronder genderspecifieke aspecten van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Dit gebeurt in samenwerking met Emancipatie en Integratie en met alle andere lokale, regionale en landelijke relevante partners zoals de JMO, GGD en Veilig Thuis Haaglanden en het Rijk. In de zomer 2021 is het Actieplan Aanpak Vrouwelijke Genitale Verminking (VGV) in (regio) Den Haag gelanceerd (RIS305741). Er zijn afspraken gemaakt over huwelijksdwang.

Bij alle inzet zijn er afspraken gemaakt over:

• Het creëren en vergroten van bewustwording, normstelling en zelfbeschikking, weerbaarheid en verandering van binnenuit voor het versterken van de positie van vrouwen en alle personen, die zich niet thuis voelen in een traditioneel m/v-rol (vb. queer personen) of dwang uit traditionele gemeenschappen ondervinden (zoals huwelijksdwang, meisjesbesnijdenis).
• Het verbeteren van preventie en (vroeg)signalering door de kennis en ervaring van ambassadeurs en sleutelpersonen uit informele organisaties en professionals uit formele organisaties zoals GGD en VTH beter samen te brengen en zelforganisaties en leiders van religieuze en levensbeschouwelijke instellingen te betrekken.
• Het inzetten van passende ondersteuning en hulp of bestuurs-, civiel- c.q. strafrechtelijke maatregelen zoals een kinderbeschermingsmaatregel of het doen van aangifte en instellen van vervolging, via de afgesproken routes zoals de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling of relevante handelingsprotocollen.
• Het verwijzen en bieden van nazorg en eventueel slechten van drempels hiertoe.

MDA++
De pilot MDA++ is de specialistische multidisciplinaire aanpak voor de meest complexe casuïstiek waarin specialistische straf, zorg en medische professionals met het gezin samenwerken. De pilot loopt sinds september 2020. Sinds de start van de pilot medio 2018 is zowel de specialistische methodiek als organisatorische samenwerking verder ontwikkeld. Half augustus 2021 zijn er 56 casussen, waarvan 45 in Den Haag.

Centrum Seksueel Geweld (CSG)
Uit de verkenning Centrum Seksueel Geweld (RIS308988) blijkt dat Den Haag in een goed functionerend regionaal centrum participeert en daarvoor samenwerkt met 3 centrumgemeenten Delft, Gouda en Leiden. Het op korte termijn openen van een fysieke locatie van het centrum in Den Haag zou ten koste gaan van de regionale en landelijke samenwerking en financiering.

In 2021 zijn 280 acute slachtoffers van seksueel geweld geholpen door het Centrum Seksueel Geweld Zuid-Holland. Uit de regio Haaglanden kwamen 161 acute slachtoffers, waarvan 57 slachtoffers uit Den Haag. In het najaar 2021 is een bijeenkomst georganiseerd om de aanpak van seksueel geweld door de netwerkorganisatie te versterken. Dit gebeurde in samenwerking met het ministerie van VWS, Centrum Seksueel Geweld Zuid-Holland, GGD Haaglanden en Veilig Thuis Haaglanden

Huisverboden
In 2021 zijn in Den Haag 262 huisverboden opgelegd. Dat is circa 15% lager dan in voorgaande jaren (2020: 310, 2019: 306, 2018: 301). Met name gedurende de lockdowns zijn er minder huisverboden opgelegd. Aan de achterblijver(s) en de plegers is hulp verleend.

Aanpak mensenhandel
De zorgcoördinatie van Stichting Hulp en Opvang Prostitutie en Mensenhandel (SHOP) is, ondanks de corona beperkende maatregelen, op een aangepaste manier doorgegaan. Voor 134 vermoedelijke slachtoffers is de zorg gecoördineerd. Tijdens de Haagse Week tegen Mensenhandel is in oktober 2021 aandacht gevraagd voor bewustwording van de diverse vormen van mensenhandel. SHOP heeft in 2021 de campagne ‘Boef je?’ gelanceerd, bedoeld om jongeren te informeren over criminele uitbuiting. Fairwork en SHOP hebben circa 3.000 arbeidsmigranten geïnformeerd, geadviseerd / of juridische ondersteuning gegeven om uitbuiting te voorkomen. STEK en Vluchtelingenwerk Zuidwest-Nederland hebben daarnaast voor 70 slachtoffers van mensenhandel maatjesprojecten uitgevoerd. Ruim 1.000 jeugdigen volgden een weerbaarheidstraining waardoor zij de gevaren van mensenhandel en seksuele uitbuiting beter kunnen inschatten.

Prostitutiebeleid
SHOP, Spot46 en stichting De Haven hebben hard gewerkt om, ondanks de coronamaatregelen, sekswerkers te bereiken en van de juiste informatie te voorzien. Er zijn folders en filmpjes in diverse talen verspreid. Dit gebeurde fysiek en online. In 2021 deden ruim 200 sekswerkers mee aan een uitstapprogramma of hebben het traject afgerond. Om de positie van sekswerkers te verbeteren en het stigma te verminderen, wordt ingezet op onder andere het faciliteren en ondersteunen van sekswerkers en organisaties die hun belangen behartigen zoals SHOP en De Haven. SHOP organiseert voor transgender-sekswerkers elke week een groepsbijeenkomst.

5.Volksgezondheid

Jeugdgezondheidszorg (JGZ)
Door corona en personeelskrapte is de Jeugdgezondheidszorg in 2021 een aantal keer overgestapt naar een aangepaste dienstverlening. De meeste taken konden doorgegaan, maar wel in aangepaste vorm. Verder is de Jeugdgezondheidszorg in 2021 verder gegaan met voorbereidingen om de dienstverlening in de toekomst meer flexibel en op maat aan te kunnen bieden. In klantpanels is hiervoor de vraag en behoefte van de ouders en jeugdigen in kaart gebracht. De uitkomsten dienen als basis voor de vormgeving van deze nieuwe dienstverlening: een basisdienstverlening voor alle jeugdigen en de mogelijkheid tot het bieden van aanvullende contactmomenten voor gezinnen.

Uitvoering Rijksvaccinatieprogramma
Ook in 2021 is het Rijksvaccinatieprogramma weer uitgevoerd. Door de coronamaatregelen zijn de massavaccinaties kleinschaliger georganiseerd bij Centra voor Jeugd en Gezin. 11 organisaties hebben zich in 2021 aangesloten bij de Haagse vaccinatie-alliantie RVP. Ook is de Haagse vaccinatieweek georganiseerd, met diverse activiteiten zoals spreekbeurten, gesprekken met jongeren en organisaties, scholingsmomenten voor professionals en extra prikmomenten bij de Centra voor Jeugd en Gezin.

Actieprogramma preventie
Het ‘Actieprogramma Preventie Volksgezondheid Den Haag 2020-2023 (RIS309230) is in 2021 vastgesteld. Uitvoering gebeurt aan de hand van 6 ambities: kansrijke start en gezonde ontwikkeling, gezonde scholen, gezond gewicht in een gezonde omgeving, genotmiddelengebruik en gezondheid, mentale veerkracht en psychisch gezond en seksueel gezond en weerbaar.

De belangrijkste resultaten in 2021 vanuit de preventieve aanpak zijn:

In kader van Kansrijke Start heeft het project ‘Nu Niet Zwanger’ in 2021 verder vervolg gekregen. Den Haag loopt met deze aanpak voorop in Nederland. Met de training van 23 nieuwe aandachtsfunctionarissen komt het totaalaantal op 56 personen. Zij ondersteunen mensen in een kwetsbare positie om een bewuste keuze te maken over het moment van hun kinderwens. In 2021 zijn met 227 cliënten gesprekken gevoerd, waarvan 158 hun kinderwens uitstellen of er geen hebben. Verder is een nieuwe interventie ontwikkeld voor kwetsbare zwangeren: Moeders Informeren Moeders Prenataal. Sinds begin 2021 zijn 45 zwangeren begeleid en 100 vrijwilligers getraind. Verder hebben 200 aanstaande gezinnen de groepsgerichte geboortezorg ‘Centering Pregnancy’ ontvangen.

• In het kader van gezond gewicht in een gezonde omgeving hebben 181 kinderen het WoWijs leefstijlprogramma gevolgd. Met de Haagse Shuffle kwamen ruim 6.000 kinderen in beweging en leerden extra dansvaardigheden. Op het terrein van motorische ontwikkeling en gezonde leefstijl zijn 70 professionals getraind. Ruim 10.000 ouders hebben voorlichting gekregen over het belang van een gezonde mond en tandartsbezoek. Nog eens 1.200 leerlingen van het primair onderwijs hebben tijdens het schoolzwemmen een poetsinstructie ontvangen.
• Het schoolgezondheidsbeleid is ook in 2021 versterkt door vraaggerichte ondersteuning van de GGD aan scholen met de Gezonde School-aanpak. Met deze aanpak zijn voor de thema’s voeding en sport en bewegen circa 7.000 leerlingen bereikt.
• Het preventieprogramma voor volwassenen en ouderen bereikte 2.502 deelnemers, zowel live als online. Het programma bevat workshops, trainingen en beweegprogramma’s, zoals  ‘Liever bewegen dan moe’.
• Met preventieprogramma’s over psychische gezondheid zijn 2.734 kinderen, ouders en professionals bereikt. De schoolprogramma’s Happyless en Mental uur hebben 840 leerlingen bereikt. In 2021 deden 253 jongeren en 147 volwassenen een beroep op suïcide nazorg. Het doel is om te zorgen dat meer mensen op de juiste plek in zorg komen na een suïcidepoging zodat de kans op een nieuwe poging kleiner is. Het aantal suïcidepogingen van jongeren is in 2021 toegenomen, bij volwassenen was geen stijging te zien.
• Over risicovol genotmiddelengebruik zijn dit jaar 6.516 jongeren, intermediairs en ouders gesproken. Jongeren van Unity peereducation hebben voorlichting over alcohol en druggebruik gegeven aan 2.634 uitgaande jongeren. Dit is aanzienlijk minder dan in eerdere jaren vanwege de coronamaatregelen in het uitgaanscircuit.
• Aandacht voor gezonde seksualiteit is gestimuleerd tijdens de Week van de Lentekriebels. Ondanks de coronamaatregelen kon deze week toch doorgaan. Hetzelfde geldt voor de Maand van de Liefde waarbij gastlessen op scholen zijn georganiseerd over relaties, veilig vrijen, veilig online en sexting. Ruim 900 leerlingen hebben deze lessen gevolgd. 24 Haagse scholen hebben gebruik gemaakt van de landelijke stimuleringsregeling Relaties & Seksualiteit. Verder waren er 9.444 soa-consulten bij het centrum Seksuele Gezondheid van de GGD Haaglanden, gefinancierd vanuit de landelijke regeling Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg (ASG).

GGD Haaglanden
GGD Haaglanden is ook in 2021 doorgegaan met het bestrijden van het coronavirus en de gezondheidsgevolgen die de pandemie met zich mee heeft gebracht. Sinds juni 2020 is met rijksgelden het tijdelijke programma Corona gestart. Dit programma richt zich op de taken callcenter, testproces en bron- en contactonderzoek en wordt daarbij ondersteund door een expertisebureau. Sinds januari 2021 is daarnaast het programma Vaccineren georganiseerd. Vanaf oktober 2021 is dit opgegaan in het programma Corona. In 2021 zijn bijna 180.000 telefoontjes van burgers beantwoord, circa 1.450.000 testen uitgevoerd (waarvan er circa 199.000 positief waren), ongeveer 124.000 dossiers van bewoners opgepakt voor bron- en contactonderzoek en meer dan 1.500.000 vaccinaties tegen corona gezet. De taken van het programma Corona worden voornamelijk door extern (ingehuurd) personeel uitgevoerd. Daarnaast nemen medewerkers van GGD Haaglanden hieraan deel. De GGD heeft verder extra formatie ingezet voor het uitvoeren van aanvullend epidemiologisch onderzoek en voor het uitvoeren van extra activiteiten op het gebied van gezondheidsbevordering. In het najaar zijn de resultaten van de Gezondheidsmeter Volwassenen en Ouderen uitgebracht. De reguliere werkzaamheden van de GGD gingen in 2021 gewoon door, soms in aangepaste vorm vanwege de coronamaatregelen.

Regionale Ambulance Voorziening Haaglanden (RAV Haaglanden)  
In 2021 stonden de prestaties van het spoedvervoer binnen de Regionale Ambulance Voorziening Haaglanden onder druk door de coronapandemie en de groeiende zorgvraag (+9%). De kwaliteitsnorm om in 95% van het spoedvervoer binnen 15 minuten ter plaatse te zijn, is in 2021 met 89,7% niet gehaald, ondanks een uitbreiding van paraatheid met 37 diensten per week vanaf maart 2021 (van 417 naar 454).

Door corona hadden medewerkers van de ambulancezorg extra tijd nodig om zich te voorzien van persoonlijke beschermingsmiddelen bij het vervoeren van besmette patiënten met het coronavirus. Ook heeft het desinfecteren van ambulances en materialen na elke rit, waarbij corona aan de orde was, extra tijd gevraagd. De prestaties zijn gelijk gebleven ten opzichte van 2020 en vergelijkbaar met landelijke cijfers.