Onderwijs

Resultaten in 2021
In de Raad is het jaarplan 2021-2022 van de Haagse Educatieve Agenda (RIS 309436) vastgesteld. Hierin staan de nieuwe maatregelen voor het schooljaar 2021-2022. Belangrijk speerpunt: het verbeteren van de onderwijskansen in Den Haag.

Meer kansengelijkheid in het Haagse onderwijs

• De gemeente heeft met een nieuwe beleidsvisie geïnvesteerd in het jonge kind via voorschoolse educatie. Er is een startsubsidie geïntroduceerd ten gunste van organisaties die willen starten met voorschoolse educatie en daarnaast een basissubsidie voor iedereen die voorschoolse educatie aanbiedt, ongeacht het aantal doelgroepkinderen dat wordt opgevangen. Daarbovenop nog een staffelsubsidie met een aanvullend bedrag per doelgroepkind.
• Er is samen met kinderopvang en primair onderwijs gestart met het oprichten van een kennisgemeenschap vve.
• Samen met de CJG, bibliotheek en kinderopvang werken we aan een beter toeleidingsproces en een communicatie-campagne.
• Leerlingen uit het voortgezet onderwijs konden gebruikmaken van studiefaciliteiten en huiswerkbegeleiding in de bibliotheek.
• De HEA-monitor, https://denhaag.incijfers.nl , is klaar. Hierin staan de resultaten van maatregelen die zijn uitgevoerd om de ambities van de Haagse Educatieve Agenda te realiseren.

Voldoende, bekwame en innoverende onderwijsprofessionals

• De ontwikkeling van een nieuwe Haagse lerarenopleiding ligt bij de Universiteit Leiden. Er zijn geen wettelijke belemmeringen om een aanvraag voor een 4-jarige bacheloropleiding in te dienen.
• Het programma Noodplan G5 is uitgevoerd. Het programma heeft door de inzet van coaching, onderwijsassistenten, vakkrachten en studenten een dempend effect op het lerarentekort.
• De stedelijke campagne https://wordleraarindenhaag.nl om jongeren, via social media als leraar aan te trekken is succesvol verlopen.
• In 2021 is het stedelijke programma Zij-instroom uitgevoerd. Er liggen nu richtlijnen voor het faciliteren van trajecten voor zij-instromers. Er zijn 185 fte zij-instromers aan het werk.
• Eind 2021 zijn er 5 netwerken over het thema ‘urban education’.

Leren samenleven op school

• Begin maart 2021 is de aanpak Schoolveiligheid 2021-2022 aan de Raad gestuurd (RIS 308006).
• Eind december zijn de laatste ontwikkelingen aangegeven in de voortgangsrapportage van de aanpak schoolveiligheid 2021-2022 (RIS311079).
• Dankzij corona zijn alle scholen aan de slag gegaan met digitaal- en online onderwijs.

Onderwijs dat bijdraagt aan de economie van de stad

• De Taalnota ‘De taal van meedoen’ (RIS 307986) is dit jaar vastgesteld. Kern van de nota: het versterken van basisvaardigheden (taal, rekenen en digitale vaardigheden) van volwassenen.
• De gemeente heeft samenwerkingsafspraken gemaakt over de ontwikkeling van Den Haag als studentenstad en als leeromgeving.
• De ontwikkelingen in het internationaal primair en voortgezet onderwijs in de Haagse regio zijn onderzocht en in kaart gebracht.
• Ondanks en ook dankzij de coronamaatregelen is gewerkt aan vernieuwing van beroepsopleidingen.

Een brede leer- en ontwikkelomgeving

• Met het monitorinstrument ‘Stadsfoto integraal kindcentra’ zijn de status en ambities van de Haagse kindcentra in beeld gebracht.
• In 2021 waren er zomer- en weekendscholen voor leerlingen met een leerachterstand.

Voor iedere leerling een passende plek

• Het routeboek ‘Verzuim en thuiszitters primair onderwijs’ is op alle scholen geïntroduceerd, voor het voortgezet onderwijs is het routeboek ook vastgesteld.
• Er zijn 3 integratieklassen gestart in het primair onderwijs voor kinderen die speciaal onderwijs nodig hebben.
• Er zijn 4 onderwijsjeugdhulparrangementen ontwikkeld met betrokken partijen. Hierin zijn veelvoorkomende ondersteuningsbehoeften vanuit onderwijs en jeugdhulp gecombineerd.
• Start in 2021: een onderzoek naar de capaciteitsvraag in het speciaal (basis) onderwijs en het uitbreiden van het aantal onderwijsplekken (RIS 309579).
• In het Jongerenpunt070 (voorheen Servicepunt Arbeid) in de wijk werken casemanagers voortijdig schoolverlaten samen met leerwerkmakelaars, casemanagers arbeidsontwikkeling en consulenten jongeren & participatie om jongeren die dreigen uit te vallen, zijn uitgevallen of geen werk of schoolinschrijving hebben naar onderwijs of werk te begeleiden of hen een ander perspectief te bieden.
• Vanuit het Sociaal Economisch Herstelplan is extra ingezet op loopbaanoriëntatie, in acquisitie van stages en leerbanen en in de begeleiding van kwetsbare leerlingen naar stages. Dit gebeurt door de Leerwerkmakelaar (RIS 306618) en het PrO/VSO-team.
• De arbeidsmarktregio Haaglanden en Zuid-Holland Centraal heeft 7 TOP Academies. Hier werken kwetsbare leerlingen in het laatste jaar van hun opleiding.
• Voor nieuwkomers (kinderen die korter dan een jaar in Nederland wonen en geen Nederlands spreken) waren er voldoende plekken op scholen.

Voldoende en toekomstbestendige gebouwen

• Er zijn 3 revitalisaties van monumentale voortgezet onderwijs schoolgebouwen opgeleverd.
• De verordening Voorzieningen huisvesting onderwijs is geactualiseerd.
• In coproductie met de schoolbesturen is de herijking van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) gemaakt.
• Er zijn 2 aanvragen voor cofinanciering van energiebesparende maatregelen.
• Dit jaar is de vergoeding van ontwerpkosten voor een groen-blauw schoolplein eenmaal toegekend.
• Er zijn 42 aanvragen ingediend voor het verbeteren van ventilatie en het realiseren van energiebesparende maatregelen.

Sociaal Economisch Herstelfonds
Vanuit het Sociaal Economisch Herstelfonds is in 2021 geld uitgegeven aan:

• Laptops voor kinderen met een ooievaarspas.
• Student voor Educatie.
• Eenmalige subsidie voor educatieve buitenschoolse programma’s.
• Huiswerkbegeleiding in de bibliotheken.
• Genereren van studieplekken in de stad.
• Ondersteuning bij het vinden van alternatieve stageplekken.

Nationaal programma Onderwijs
In 2021 heeft het Rijk het nationaal programma Onderwijs opgezet. Dit is een meerjarige specifieke uitkering voor het inlopen van onderwijsachterstanden vanwege corona. Door corona waren scholen en kinderopvang tijdelijk gesloten en konden kinderen tijdelijk niet meedoen aan bijvoorbeeld voorschoolse educatie. Hierdoor hebben kinderen achterstanden opgelopen. Den Haag kiest ervoor om dit budget in te zetten voor activiteiten waar scholen niet aan toekomen of die beter bovenschools georganiseerd kunnen worden (RIS 310172).

De 3 actielijnen in Den Haag zijn:

1. Versterken zorgstructuur in en om de school en voorkomen uitval.
2. Impuls aan brede ontwikkeling.
3. Investeren in (ondersteunend) personeel.

Over de gemeentelijke inzet NPO bent u 5 oktober 2021 met een brief uitgebreid geïnformeerd (RIS 310172).

In 2021 zijn voor actielijn 1 de projectplannen voor het versterken van de zorgstructuur opgesteld en de wijken en doelgroepen geselecteerd waar de versterking moet gaat plaatsvinden. Voor actielijn 2 biedt de aanvullende subsidieregeling (RIS 310831) een impuls voor cultuureducatie. Scholen kunnen hierdoor in 2022 meer activiteiten op het gebied van cultuur ondernemen.

Nieuwe Haagse Educatieve Agenda
Het afgelopen jaar is in samenwerking met de kinderopvang en het onderwijsveld gewerkt aan de nieuwe Haagse Educatieve Agenda 2022-2026, welke in het tweede kwartaal van 2022 ter vaststelling aan de raad wordt aangeboden. “Kiezen voor kansen” is de titel van de nieuwe HEA. Het overkoepelende doel voor deze HEA is het bevorderen van kansengelijkheid.

Indicatoren en kengetallen

Voorschoolse educatie

Bij de nulmeting staat het percentage uit 2019 van 59%. Historisch vergelijken is slechts beperkt mogelijk. Dat komt omdat de achterstandsscore op scholen met ingang van het schooljaar 2019-2020 anders wordt vastgesteld: doelgroeppeuters in plaats van doelgroepkinderen.
Ondanks de coronacrisis, de toeslagenaffaire en de arbeidsmarkttekorten is het bereik door de coronacompensatie die onder andere op toeleiding is ingezet gestegen naar 65%.

Voortijdige schoolverlaters

* Voorlopig cijfer op basis van DUO-gegevens per 1 november 2021

Het percentage heringeschreven voortijdig schoolverlaters is lager dan vorig jaar. In de coronaperiode hebben de mbo-scholen meer studenten binnen boord gehouden, omdat ze studenten bij wie de opleiding niet zo goed ging toch nog een kans wilden geven. Dit betekent dat de jongeren die wel uitvielen, vaker zwaardere problematiek hadden. Het was voor hen moeilijker om op korte termijn weer te starten met een opleiding.

*Bron:    leerplichttelling 2020-2021, peildatum 1 oktober 2021
**Bron: maandrapportage gebaseerd op DUO-cijfers, peildatum 1 oktober 2021

Verzuim
In het schooljaar 2020-2021 zaten 77.417 kinderen en jongeren van 5 tot 18 jaar op school. Gedurende het schooljaar stonden 373 leerlingen op enig moment niet op een school ingeschreven (absoluut verzuim). Hiervan zijn er 318 tijdens het schooljaar toch weer op school ingeschreven. Daarnaast hebben scholen over 2.637 leerlingen ongeoorloofd schoolverzuim gemeld (relatief verzuim).

Voor een deel van de leerlingen was het verzuim kort, bijvoorbeeld vanwege een verhuizing. Voor een ander deel van de leerlingen heeft dit langer geduurd, bijvoorbeeld omdat er zwaardere problematiek was. In totaal waren er in het schooljaar 2020-2021 540 thuiszitters. Dit betreft door de afdeling Leerlingzaken geregistreerde leerlingen tussen 5 en 18 jaar die ongeoorloofd een maand of langer de school niet hebben bezocht (relatief verzuim) of geen schoolinschrijving hadden (absoluut verzuim). Hiervan zijn 262 leerlingen binnen 3 maanden weer naar school gegaan. Voor 187 leerlingen duurde dat langer dan 3 maanden. Aan het eind van het schooljaar waren er 91 leerlingen nog niet (terug) op school.

Er was geen groot effect zichtbaar van de coronamaatregelen op het aantal thuiszitters. Er zijn wel zorgen over de ontstane onderwijsachterstanden. Ook zijn er met name bij leerlingen in het voortgezet onderwijs en mbo zorgen over de psychische gevolgen van de langdurige coronacrisis.

Voortijdig schoolverlaters
Het definitieve percentage voortijdig schoolverlaters is in 2020 uitgekomen op 2,44%. Hiermee is de ambitie van minder dan 2,5% gerealiseerd. De verwachting is dat het schooljaar 2020-2021 op ongeveer hetzelfde percentage uitkomt: 2,53%. Dit zijn ongeveer 960 jongeren die tijdens het schooljaar 2020-2021 zijn uitgevallen en op 1 oktober 2021 nog geen nieuwe schoolinschrijving hadden. Er blijkt elk jaar een groep jongeren te zijn die de verkeerde studiekeuze heeft gemaakt of die afhaakt door problemen in de school- of thuissituatie. Een deel van deze jongeren lukt het niet om snel weer een studie op te pakken.

Aanpak
Casemanagers voortijdig schoolverlaten en de leerwerkmakelaars benaderen jongeren die uitvallen actief vanuit het Jongerenpunt070. Ze begeleiden hen terug naar school of zorgen ervoor dat de jongeren naar werk of een ander passend perspectief worden begeleid. Deze ondersteuning ging in de coronaperiode uiteraard gewoon door.

In september 2021 is het Jongerenpunt070 in samenwerking met ROC Mondriaan gestart met een preventieve aanpak om te voorkomen dat jongeren van het mbo zouden uitvallen. Deze aanpak stelt de student centraal: per student wordt de best passende ondersteuning ingezet om de opleiding te kunnen afronden.