Openbare orde en veiligheid

Beleidsverantwoording per activiteit

Bestrijding onveiligheid

Haags veiligheidsbeleid 2019-2022: speerpunten

Aanpak radicalisering, polarisatie en extremisme
De Haagse aanpak van radicalisering, polarisatie en extremisme is gericht op het voorkomen en tegengaan van gewelddadige dreiging met een ideologische achtergrond. Het gaat om mensen of groepen die daarbij geweld legitimeren of gebruiken. De aanpak kent 4 speerpunten: kennis en kunde, weerbare stad, netwerken en de persoonsgerichte aanpak.

Speerpunt 1: kennis en kunde over extremisme
De gemeente heeft in 2021 extra geïnvesteerd in vroegsignalering van verschillende vormen van extremisme en jihadisme. Er zijn meer dan 150 eerstelijns professionals getraind en er was veel contact met de informele netwerken in de stad. Verder is de gemeentelijke website voor het melden van radicalisering geactualiseerd en omgezet in heldere taal.

Speerpunt 2: weerbare stad
De gemeente nodigde in 2021 verschillende groepen vaders en moeders uit om in gesprek te gaan over dilemma’s in de opvoeding en verschillen in ideologie, geloof en cultuur. Ook hebben meer dan 600 jongeren op Haagse scholen discussies gevoerd en les gehad over identiteit, omgaan met andersdenkenden en de betekenis van democratie. Afgelopen jaar vond een evaluatie plaats van deze projecten (VIP, Mij en Mij Jr. (RIS310032)) om inzicht te krijgen in de effecten van de trainingen. De uitkomsten en aanbevelingen zijn met de uitvoerende organisaties besproken.

Speerpunt 3: persoonsgerichte aanpak
De gemeente Den Haag heeft als eerste gemeente de persoonsgerichte aanpak radicalisering grondig en openbaar laten evalueren (RIS310030). De onderzoekers zijn met concrete aanbevelingen gekomen om de aanpak effectiever en toekomstbestendig te maken. In 2021 is gestart met het verbeteren van de aanpak. Dit betekent concreet: een actualisatie van de werkwijze met uitgeschreven werkafspraken en een duidelijker rol- en taakverdeling tussen de verschillende ketenpartners.

Speerpunt 4: netwerken
Extra aandacht was er dit jaar voor de thema’s: beschermen democratische rechtsorde/aanpak problematisch gedrag, maatschappelijk ongenoegen en polarisatie. De gemeente organiseerde themabijeenkomsten voor de ketenpartners in de aanpak over terugkeerders uit Syrië en Irak, over maatschappelijk ongenoegen en verschillende vormen van extremisme. Deze bijeenkomsten trokken in 2021 meer dan 200 deelnemers.

Cyber- en digitale criminaliteit
De misdrijfregistraties laten in 2021 een verschuiving zien van traditionele criminaliteit naar digitale criminaliteit. De bestrijding en opsporing van digitale criminaliteit is lastig. Gemeenten kunnen vooral een rol spelen door in te zetten op versterking van weerbaarheid van bewoners en bedrijven.

Ook in 2021 liep in Den Haag het pilotproject ‘Digitaal veilig in de wijk’ (RIS309242). Doel: de digitale weerbaarheid in de wijken Loosduinen, Benoordenhout, Wateringse Veld en de Vruchtenbuurt verhogen (https://www.digitaalveiligindewijk.nl/). In dit project waarschuwen Haagse vrijwilligers, digitale ambassadeurs genoemd, inwoners en het midden- en kleinbedrijf tegen opkomende vormen van digitale criminaliteit. Deze bewoners fungeren ook als vraagbaak om hen te helpen zich hiertegen te weren. Aan de netwerkpartners van het Keurmerk Veilig Ondernemen zijn presentaties over dit onderwerp aangeboden. De gemeente, de politie en de ouderenbonden sluiten aan bij de landelijke campagnes van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.

Aanpak huiselijk geweld
De aanpak van huiselijk geweld is ook in 2021 voortgezet. Uitgangspunt is de regiovisie Aanpak huiselijk geweld Haaglanden 2019-2022 (RIS302207) . In oktober 2021 is de voortgang van het uitvoeringsprogramma tussentijds gerapporteerd aan de gemeenteraad (RIS310347).

In 2021 heeft de burgemeester 262 tijdelijke huisverboden opgelegd. Dat is een daling ten opzichte van de laatste jaren. Hoe dit komt, is nog onduidelijk. Het opleggen van een tijdelijk huisverbod is het belangrijkste instrument van de burgemeester in de aanpak van huiselijk geweld. Bij het opleggen van een tijdelijk huisverbod wordt direct een hulpaanbod gedaan aan de uithuisgeplaatste en de achterblijvers. De periode van het huisverbod wordt gebruikt om hulpverlening te starten en goede veiligheidsafspraken voor de toekomst te maken.

Hoe ontwikkelt huiselijk geweld zich tijdens de coronapandemie in Nederland? Daarover lopen meerdere onderzoeken. De gemeente Den Haag volgt de ontwikkeling nauwlettend en is hierover in gesprek met alle betrokken organisaties.

Aanpak van overlast en onveiligheid door verward gedrag
De burgemeester heeft in 2021 519 crisismaatregelen opgelegd in het kader van de Wet verplichte ggz. Daarnaast is 84 keer een last tot inbewaringstelling gegeven volgens de Wet zorg en dwang. Dit is een daling ten opzichte van 2020 toen het om respectievelijk 609 en 63 keer ging. De Wet verplichte ggz en de Wet zorg en dwang worden uitgevoerd in nauwe samenwerking tussen GGZ en andere zorgpartijen, gemeente, politie, OM en de regionale ambulancevoorziening (RAV).

Spoor 1: Aanpak van high impact crimes

Woninginbraak
In 2021 nam het aantal inbraken met 5% af en het aantal inbraakpogingen nam met 15% af. Concreet ging het om 679 inbraken en 320 pogingen. Het lijkt erop dat de coronamaatregelen grote invloed hebben op de daling.

In het centrum van Den Haag, het grootste hotspotgebied, heeft de gemeente bijna 1.300 woningen voorzien van inbraakwerende maatregelen, zoals kerntrekbeveiliging en pensloten. Dit is gedaan in samenwerking met woningcorporaties en huiseigenaren.

In andere hotspotgebieden, zoals Duinzigt in Benoordenhout, zijn preventieve maatregelen getroffen. Denk aan het plaatsen van een tekstkar op straat en het sturen van berichten via social media specifiek in die wijk.

De coronamaatregelen zorgden ervoor dat veel preventieactiviteiten meer stadsbreed zijn gehouden in plaats van op wijk- en buurtniveau. Tijdens de zomervakantie en de donkere dagen heeft de gemeente samen met de politie en bewoners(-organisaties) buurtgenoten gewezen op inbraakrisico’s. Voorbeelden zijn: de preventietram 16, het plaatsen van digitale borden en het verspreiden van preventieboodschappen, zowel op papier als via social media.

Overval en straatroof
In 2021 waren er 176 straatroven, bijna net zoveel als in 2020 (173). Het aantal overvallen op ondernemingen is met 23% afgenomen tot 27. Er waren vorig jaar 13 overvallen op woningen, 1 meer dan in 2020.

Alle slachtoffers van overvallen kregen desgewenst een nazorgbezoek van de gemeente. Daarnaast zijn extra acties uitgevoerd, zoals gerichte politiesurveillance en het aanbrengen van fysieke maatregelen. In Laak is in het najaar vanwege veel overvallen op ondernemingen een informatieavond georganiseerd, waar ondernemers tips kregen om de kans op overvallen te verkleinen.

In maart sloot de gemeente aan bij de landelijke digitale seniorencampagne van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. De gemeente heeft informatie en filmpjes over de kans op overval en straatroof beschikbaar gesteld aan het netwerk van zorginstellingen, ouderenorganisaties en wijkcentra.

Persoonsgerichte aanpak
De lokale persoonsgerichte aanpak, kortweg PGA lokaal, is in 2021 voortgezet. Totaal hebben 325 jongeren tot en met 23 jaar en 81 volwassenen een integrale aanpak gekregen. In deze aanpak maakt de gemeente Den Haag samen met haar ketenpartners individuele plannen voor 4 doelgroepen:

• Jongeren en volwassen die betrokken zijn bij high impact crimes;
• Jongeren die betrokken zijn bij drugscriminaliteit;
• Jongeren en volwassen die zijn aangehouden met een (steek)wapen; en
• Jongeren en volwassen die ernstige overlast veroorzaken in de openbare ruimte.

Het doel: de betreffende personen weer op het goede spoor krijgen om overlast en criminaliteit te voorkomen.

Zorg- en Veiligheidshuis
Casussen met complexe problematiek zijn ook in 2021 overgedragen aan het Zorg- en Veiligheidshuis. In het Zorg- en Veiligheidshuis kwamen afgelopen jaar 424 verzoeken binnen om personen te bespreken. Voor 344 personen is een integraal overleg georganiseerd en een plan van aanpak opgesteld. De overige zaken zijn niet integraal opgepakt, maar met een andere suggestie voor een vervolgaanpak teruggegeven aan de organisatie die de casus heeft aangemeld.

Wapen op zak
Een belangrijke doelgroep zijn jongeren die met een (steek-)wapen op zak worden aangehouden. Tussen 2018 en 2019 steeg het wapenbezit en -gebruik onder jongeren van 12 tot en met 17 jaar sterk. Nu lijkt er sprake te zijn van stabilisatie. Hoe dan ook blijven de cijfers van het wapenbezit en wapengebruik onder jongeren in Den Haag zorgelijk.

Om het wapenbezit- en gebruik onder jongeren een halt toe te roepen, is het Haags actieplan Wapens en jongeren (RIS 307307 en de voortgangsrapportage RIS 311008) van start gegaan, in samenhang met de aanpak schoolveiligheid (RIS 308006 voortgangsrapportage RIS 311079).

Enkele voorbeelden:

• Alle jongeren die betrapt zijn op wapenbezit of -incidenten worden aangemeld bij PGA lokaal.
• Halt heeft op 74 scholen voorlichting gegeven over wapens en geweld.
• Centrum 16-22 verzorgde in 24 klassen in het praktijkonderwijs en het vmbo de lessenreek ‘Mes Weg!’.

• Aan het preventieve project ‘Alleen jij bepaalt wie je bent’ deden 156 leerlingen mee uit het vmbo en het praktijkonderwijs.
• De gemeente Den Haag organiseerde het webinar ‘Ruwe Diamanten’ voor professionals uit het jeugdveld. Doel: expertise en kennis delen over wapenbezit en geweld onder jongeren. 170 deelnemers beoordeelden het webinar als heel positief.

Nieuw in 2021: de pilot Re-integratieofficier. Deze pilot is bedoeld om het aanbod van nazorg voor volwassen ex-gedetineerden te versterken. In 2 jaar wordt gewerkt aan een effectieve aanpak voor plegers van high impact crimes en voor kortgestraften die weer de fout ingaan. De re-integratieofficier heeft het afgelopen half jaar 77 kortgestraften gesproken en acties uitgezet. Er zijn 9 plegers opgenomen in de pilot.

Spoor 2: Gebiedsgerichte aanpak

Haagse aanpak problematische jeugdgroepen
Onder regie van de gemeente Den Haag worden alle problematische jeugdgroepen aangepakt. In 2021 waren er 10 problematische jeugdgroepen. Het betreft:

• 1 groep met het label: laag risico.
• 5 groepen met het label: midden risico.
• 3 groepen met het label: hoog risico.

De aanpak van 1 groep is nog in de voorbereidende fase; deze wordt in 2022 aanpakt.

In het Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden hebben 41 jongeren uit 3 problematische jeugdgroepen die een hoog risico vormen een persoonlijke aanpak gekregen.

Verder is in 2021 de aanpak van rivaliserende jeugdgroepen versterkt, in samenwerking met de gemeenten Delft en Zoetermeer. Ook is een themaoverleg gestart over wapens en jongeren. Hierin bespreekt de gemeente trends, kenmerken en ontwikkelingen met het Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden en met diverse betrokken partners.

Overlastgevende personen
De burgemeester kan op basis van artikel 172a Grondwet (Overlastwet) een gebiedsverbod opleggen aan overlastgevende jongeren, bij wijkgerelateerde en bij voetbalgerelateerde overlast. In 2021 zijn 63 gebiedsverboden opgelegd, waarvan 4 rondom de jaarwisseling. De burgemeester maakt bij de toepassing van deze maatregel steeds een zorgvuldige belangenafweging.

De pilot Bestuurlijk toezicht bij overlast is een mooie aanvulling op de bestaande mogelijkheden. Deze pilot biedt kansen om maatwerk te leveren aan overlastgevende personen die een intensievere, persoonlijke aanpak nodig hebben.

Drugspanden en straatdealers
Bij drugscriminaliteit en overlastgevende deal- en gebruikerspanden kan de burgemeester het betreffende pand sluiten op grond van artikel 13b van de Opiumwet. In 2021 zijn op basis hiervan 41 panden gesloten, waarvan 28 woningen, 9 bedrijfspanden en 4 garageboxen. In 31 gevallen is een waarschuwing gegeven: het betrof 29 woningen, 1 bedrijfspand en 1 garagebox. Recente jurisprudentie vraagt ook bij de toepassing van deze maatregel om zorgvuldige uitvoering van de evenredigheidstoets.

In 2020 is een pilot gestart om straatdealers een last onder dwangsom op te leggen. In 2021 zijn 4 lasten onder dwangsom opgelegd aan straatdealers en is 1 waarschuwing gegeven. Evaluatie van de pilot staat in mei 2022 op de agenda.

Gebiedsgericht instrumentarium alcohol-, softdrugs- en bedeloverlast
In 2021 heeft de gemeente 40 individuele gebiedsverboden opgelegd voor overlast door alcoholgebruik en bedelen. Ook zijn in 2021 alle gebieden geëvalueerd waar een alcohol- en bedelverbod gold. Vervolgens zijn gebieden samengevoegd en is een aantal nieuwe gebieden toegevoegd. Ook is op verschillende plekken een softdrugsverbod ingesteld. Op 31 december 2021 telde de stad 20 alcoholverbodsgebieden (RIS310198), 5 bedelverbodsgebieden (RIS31020) en 5 softdrugsverbodsgebieden (RIS310205). Een totaaloverzicht is te vinden op www.denhaag.nl.

En dan de verkoop van alcohol aan minderjarigen: dit is in 2021 tegengegaan door middel van informatiegestuurde inzet van het kernteam Drank en Horeca. Het team heeft 243 leeftijdscontroles uitgevoerd, veel minder dan normaal. Dat heeft te maken met de inzet van de handhavers op de naleving van de coronamaatregelen, het wegvallen van evenementen en de gesloten horeca. Van de 243 controles was 5 keer sprake van alcoholverkoop aan minderjarigen. De ondernemers hebben een formele waarschuwing ontvangen.

Cameratoezicht
In Den Haag worden weloverwogen vaste en verplaatsbare openbare orde camera’s ingezet om criminaliteit en overlast tegen te gaan. In 2021 waren er 106 vaste camera’s in Den Haag, exclusief de 30 camera’s rondom het Cars Jeans-stadion. Op basis van een evaluatie over de jaren 2016-2020 is afgesproken dat het vast cameratoezicht in de aangewezen gebieden wordt voortgezet (RIS 309446).

Daarnaast zijn in 2021 22 flexibele en tijdelijke camera’s op verschillende overlastlocaties in de stad ingezet. De burgemeester heeft gebieden rond de overlastlocaties aangewezen, waarbinnen deze camera’s flexibel worden ingezet. In april 2021 was de overlast en de openbare orde problematiek in deze gebieden nog niet van de baan. De burgemeester heeft daarop besloten om 12 gebieden opnieuw aan te wijzen. Veder zijn er 3 nieuwe gebieden bijgekomen (RIS 309095, RIS 309019, RIS 310814). In 3 gebieden is de gemeente gestopt met tijdelijke camera’s, te weten Mijtenstraat e.o., de Paul Krugerlaan en de Mieogvaart.

Integrale handhavingsacties
Steeds vaker krijgen de gemeente en politie meldingen over verdachte en overlastgevende situaties. De gemeente is erg blij met deze betrokkenheid en juicht dit toe. Overlastgevers en criminelen trekken weg als ze merken dat bewoners voor hun buurt opkomen en er grootschalige handhavingsacties komen. In 2021 ging het om 14 integrale handhavingsacties, waarvan 3 op Scheveningen. Deze hebben bijgedragen aan de uitvoering van het Actieplan Scheveningen (RIS307364). Er zijn 2 gebiedsgerichte integrale handhavingsacties geannuleerd vanwege de coronamaatregelen. De grootschalige acties in een wijk zijn erop gericht om overlast tegen te gaan en de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren. Verschillende organisaties treden handhavend op en maken gebruik van elkaars kennis. De grootschalige, zichtbare aanwezigheid van handhavers heeft een afschrikwekkende werking.

Resultaten in 2021

• HTM heeft 849 bekeuringen uitgeschreven voor het niet bij zich hebben van een geldig vervoersbewijs en 142 bekeuringen voor het reizen zonder mondkapje.
• Belastingzaken heeft ruim € 234.000 geïnd aan openstaande belastingschulden. 94 voertuigen zijn van een wielklem voorzien. 
• Parkeren heeft 1.060 bekeuringen geschreven voor het niet betalen van parkeergeld en 158 bekeuringen voor fout parkeren. 
• De Haagse Pandbrigade heeft 297 woningcontroles uitgevoerd waarbij verschillende misstanden zijn geconstateerd. Het gaat met name om: onrechtmatige bewoningen, onjuiste inschrijvingen van personen, illegale verhuur en illegale bouw. 
• Horecateams hebben ruim 90 controles uitgevoerd. Hierbij zijn in 45 ondernemingen verschillende misstanden geconstateerd. Denk aan het niet op orde hebben van de vergunningen, het niet naleven van de coronavoorschriften, illegaal gokken, het illegaal afnemen van stroom, het niet aanwezig zijn van de eigenaar of het niet naleven van de hygiënerichtlijnen. 
• De brandweer heeft zich gericht op preventie, zoals flyeren, brandadvies en de doorrijdbaarheid van straten.
• De Koninklijke Marechaussee heeft documenten gecontroleerd en 7 bekeuringen uitgedeeld voor het hebben van een vals rijbewijs, het rijden zonder rijbewijs, mobiel bellen of voor het negeren van een stopteken.
• De douane heeft 147 voertuigen en 2 panden gecontroleerd. Hierbij zijn een verborgen ruimte aangetroffen, sigaretten, alcohol en waterpijptabak in beslag genomen en 5 bekeuringen uitgedeeld.
• De politie heeft 742 mensen een bekeuring gegeven voor het overtreden van de verkeersregels. Het gaat vooral om het rijden zonder rijbewijs, het niet goed dragen van de gordel en het overschrijden van de constructiesnelheid. Er zijn 49 personen aangehouden voor het dealen van drugs, diefstal, rijden onder invloed of omdat ze gezocht werden.
• Verder heeft de politie geld geïnd en opgetreden tegen (jeugd-)overlast.
• Tijdens de acties zijn 4 steekwapens en 2 vuurwapens aangetroffen.

Veilig uitgaan
De gemeente werkte ook 2021 aan een veilig uitgaansklimaat zonder agressie en geweld en zonder uitsluiting. De gemeente gebruikte hiervoor bij wijze van proef in het laatste halfjaar van 2021 horeca-stewards in de binnenstad. Deze proef is naar grote tevredenheid verlopen, maar door de coronamaatregelen konden de horecastewards niet in de nachtelijke uren werken. De gemeente verlengt de proef in 2022 met een half jaar .
Bij incidenten en overlast neemt de gemeente passende bestuurlijke maatregelen, vastgelegd in het handhavingsbeleid Horeca (RIS288641). Dit beleid biedt een breed palet aan maatregelen, waardoor per casus maatwerk mogelijk is. Ondanks dat er door corona in 2021 vrijwel geen sprake meer was van een uitgaansklimaat, bleef de gemeente hierover in gesprek met ondernemers, bewoners en partners, zoals de Koninklijke Horeca Nederland en de politie.

Haagse Pandbrigade
De Haagse Pandbrigade heeft 1.585 woningcontroles uitgevoerd waarbij 392 ongewenste situaties zijn beëindigd. Met name hoge huren, onjuiste inschrijvingen van personen en illegale verhuur komen veel voor. Daarnaast gaat het om hennepteelt en niet toegestane vakantieverhuur.

Spoor 3: Bestuurlijke aanpak van ondermijnende criminaliteit

Integrale aanpak ondermijning
In de bestrijding van ondermijning onze stad werkt de gemeente intensief samen met het RIEC, de politie en het Openbaar Ministerie aan Ondermijningstafels. Zij beoordelen gezamenlijk signalen van ondermijning, bespreken interventiemogelijkheden en maken afspraken over de (integrale) aanpak van concrete situaties van ondermijnende criminaliteit.

In de domeinraad Ondermijning wordt de inzet van gemeentelijke acties en instrumenten voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit bepaald, o.a. in de Haagse aanpak van prioritaire gebieden. De domeinraad had in 2021 werkgroepen over drugs, zorgfraude, vastgoedfraude en mensenhandel.

Nieuw in 2021: het informatieknooppunt Ondermijning, inclusief een informatieanalist. Het knooppunt heeft in 2021 bijna 421 meldingen van Meld Misdaad Anoniem verwerkt, 8 verzoeken behandeld en bij 10 integrale RIEC-casussen geadviseerd. De gemeente heeft dit knooppunt opgezet om gemeentelijke signalen over ondermijning en alle informatie hierover te bundelen. Zo komen ondermijningszaken in beeld die aangepakt moeten worden. Binnen de gemeente is een netwerk opgericht met voor elke dienst een spoorhouder ondermijning. Zij kunnen en mogen informatie delen in het kader van de bestrijding van ondermijning. In het werkproces van het knooppunt en bij de inrichting van de ICT-systemen is uiteraard goed gelet op gegevens- en privacybescherming.

Haags Economisch Interventie Team (HEIT) 
De kerntaak van het HEIT is: het voorkomen en terugdringen van malafide bedrijvigheid en het aanpakken van misstanden in de sekswerkbranche. Door de coronamaatregelen was het in 2021 niet altijd mogelijk om integrale HEIT-controles uit te voeren. Vooral controles in de horeca- en seksbranche waren niet mogelijk door sluiting van ondernemingen. Thuiswerkcontroles in de sekswerkbranche bleken te gevaarlijk voor de HEIT-medewerkers. 

Desondanks heeft het team Malafide Bedrijvigheid 388 controles uitgevoerd bij ondernemingen binnen de horeca, de detailhandel en de automotive branche. Het team Prostitutie heeft binnen de vergunde seksbranche 137 controles uitgevoerd. Binnen de onvergunde seksbranche zijn 86 controles uitgevoerd. Daarnaast heeft het HEIT toezicht gehouden op de coronamaatregelen. Denk aan illegale bordelen of horecagelegenheden die in strijd met de maatregelen toch waren opengesteld voor publiek. Verder hield het HEIT online toezicht op het aanbod van seksuele diensten via online contactadvertenties.

Projecten uit het landelijk ondermijningsfonds

Scheveningen Haven
In 2021 kon de gemeente het toezicht op alle vaarbewegingen in Scheveningen Haven verbeteren met middelen uit het landelijk ondermijningsfonds. In de haven is een vierde camera toegevoegd, 1 camera is verplaatst. In een innovatief traject is een registratiesysteem ontwikkeld.

Money transfer-kantoren
Het HEIT heeft als pilot 28 money transfer-kantoren in de stad gecontroleerd om een beter beeld te krijgen van de werking en risico’s van deze branche.

Weimarstraat 
De Weimarstraat is sinds begin 2020 focusgebied ondermijning. De uitvoering van het initiatiefvoorstel Ondermijning onder ogen (RIS 302012) is hiermee ter hand genomen. Nadat in het najaar 2020 het aanwijzingsbesluit Weimarstraat/Beeklaan (RIS306651) werd geëffectueerd, is in 2021 in twee fasen de vergunningplicht uitgerold (RIS310942). De transformatiemanager zorgde ook in 2021 voor korte lijnen met (nieuwe en bestaande) ondernemers, pandeigenaren en de gemeente. Hierdoor is het beeld van de ontwikkelingen in de Weimarstraat/Beeklaan actueel, zijn er nieuwe bonafide ondernemers gestart, dan wel omvorming tot woningen ingezet. De pilot met de Meld een Vermoeden-App voor de Weimarstraat heeft tot 1 oktober 2021 gedraaid en leverde 99 meldingen op. Extra en gerichte inzet van de politie leverde bruikbare informatie op voor de aanpak van overlast en signalen van ondermijning. De gemeenteraad wordt elk half jaar geïnformeerd over de aanpak van ondermijning (RIS310942).

Beoordelingen integriteit Bibob
Het toepassingsgebied van het Bibob-instrument is op 11 mei 2021 verder uitgebreid. Dit gebeurde, nadat het college de nieuwe beleidsregel Bibob (RIS308678) en Beleidsnota Bibob (RIS308677) vaststelde. Het gemeentelijk bureau Bibob toetst nu, naast de reguliere vergunningen voor horeca, slijterijen, seksinrichtingen en bedrijfsactiviteiten, ook andere overheidsbeslissingen. Bibob gaat over het bevorderen van integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur. De regels zijn van toepassing op alle huur- en koopovereenkomsten die de gemeente afsluit, standplaatsvergunningen voor de verkoop van oliebollen en kerstbomen en bouwvergunningen in de prioritaire gebieden.

Bibob-toetsen in 2021
In 2021 zijn de volgende overheidsbeslissingen aan een Bibob-toets onderworpen:

• 55 omgevingsvergunningen met bouwactiviteiten
• 51 vastgoedtransacties voor de verkoop of verhuur van gemeentelijk onroerend goed
• 50 standplaatsvergunningen voor oliebollen/kerstbomen
• 12 terrasvergunningen
• 5 gronduitgiftes/wijzigingen erfpacht
• 2 aanbestedingen

Het gemeentelijk bureau bewaakt enerzijds dat de gemeente niet ongewild criminaliteit faciliteert en anderzijds dat dit ondernemers met onnodige administratieve lasten opzadelt.

Investeringsgeld
Het Bibob-instrument wordt ook ingezet bij onderzoek naar de herkomst van geïnvesteerde gelden. Kort gezegd moet een aanvrager kunnen aantonen dat geïnvesteerd geld uit een legale bron komt. Resultaten in 2021: 20 vergunningaanvragen voor horeca, terras en bedrijfsactiviteiten zijn buiten verdere behandeling gelaten. Daarnaast zijn de volgende overheidsbeslissingen niet door de inhoudelijke Bibob-toets gekomen:

• 11 horecavergunningen
• 5 voorgenomen huurovereenkomsten voor een kiosk
• 3 vergunningen voor bedrijfsactiviteiten
• 2 standplaatsvergunningen voor de verkoop van kerstbomen
• 2 bouwvergunningen
• 1 slijterijvergunning

Mensenhandel
In 2021 is de gemeente verder gegaan met de acties uit het ‘Actieprogramma Mensenhandel Den Haag 2020 – 2023: Naar een stad zonder uitbuiting’ (RIS305595). De acties zijn gericht op het verkrijgen van meer zicht op de aard en omvang van mensenhandel, het voorkómen van slachtofferschap, het adequaat signaleren en melden, het opwerpen van barrières, het bieden van samenhangende hulp en ondersteuning en effectief samenwerken. Nieuw in oktober 2021: de Haagse Week tegen Mensenhandel.

Heling
De helingaanpak was ook in 2021 vast onderdeel van de ondermijningsaanpak en het sluitstuk van de aanpak van high impact crimes. De buitengewoon opsporingsambtenaren hebben het afgelopen jaar samen met de politie circa 40 controles uitgevoerd. De burgemeester heeft 2 panden gesloten in verband met heling: 1 tijdelijke sluiting en 1 sluiting voor onbepaalde tijd. Daarnaast zijn 2 bestuurlijke waarschuwingen gegeven. In 2021 hebben de preventiemedewerkers van de gemeente Den Haag 591 opkopers persoonlijk bezocht en geïnformeerd over het Digitaal Opkopers Register en het Digitaal Opkopersloket.

Kerntaken Openbare orde en veiligheid

Sekswerk
In 2021 hadden 64 seks- en escortbedrijven een exploitatievergunning, inclusief een bedrijfsplan. Alle vergunningaanvragen waarvan de vierjarentermijn was verstreken, zijn getoetst op grond van de Wet Bibob. Daarnaast zijn 5 bestuurlijke maatregelen opgelegd: 3 in de onvergunde branche en 2 in de vergunde branche.

In oktober 2021 kreeg de raad een voortgangsbrief over de uitvoering van de Prostitutienota (RIS309881). Het doel van het Haagse prostitutiebeleid is dat sekswerkers veilig en gezond kunnen werken. In de voortgangsbrief is stilgestaan bij de stappen die tot nu toe zijn gezet om dit doel te bereiken, waaronder de ontwikkelingen in toezicht en handhaving van de onvergunde seksbranche en de stand van zaken van het Wetsvoorstel regulering sekswerk.

In G4-verband is veelvuldig aandacht gevraagd bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid en de Tweede Kamer voor het feit dat het verboden is om de bijzondere persoonsgegevens van sekswerkers te verwerken zonder expliciete wettelijke grondslag. Dit belemmert het toezicht op de seksbranche. Resultaat van deze lobby: de staatssecretaris heeft in een Kamerbrief van 5 oktober 2021 toegezegd een wettelijke grondslag te zullen creëren.

Coffeeshops
In 2021 telde Den Haag 36 coffeeshops. De coffeeshopbranche kenmerkt zich door kleinschaligheid, beheersbaarheid en transparantie. Dat is mede te danken aan het Haagse coffeeshopbeleid met strikte handhaving van de AHOJG-criteria: geen affichering, geen harddrugs, geen overlast, geen verkoop aan jeugdigen onder de 18 jaar, geen grote hoeveelheden (RIS308205). Daarnaast stelt de gemeente lokale voorwaarden aan de ligging van de coffeeshops ten opzichte van scholen en aan de kwaliteit.

Aanpak overconcentratie coffeeshops
Blijvend punt van aandacht: de overconcentratie van coffeeshops in het Zeeheldenkwartier en in de Weimarstraat en omgeving. Exploitanten hebben de mogelijkheid om hun bedrijf te verplaatsen naar een passende locatie buiten deze gebieden, waaronder panden die eventueel vrijkomen als een exploitant niet door de Bibob-toets komt. Passende locaties zijn echter lastig te vinden. In 2021 stond de aanpak van de overconcentratie aan coffeeshops in de Weimarstraat e.o. en het Zeeheldenkwartier hoog op de politieke agenda. Op verzoek van de raad is een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om coffeeshops te verplaatsen naar bedrijventerreinen (RIS311442).

Evenementen
Ook in 2021 zijn als gevolg van corona nauwelijks grootschalige publieksevenementen georganiseerd. Door het ontbreken van perspectief hebben veel organisatoren zich genoodzaakt gevoeld om hun activiteit door te schuiven naar 2022. Uitzonderingen: het Olympic Festival (23 juli tot en met 8 augustus) en de intocht van Sinterklaas (13 november).

Voor kleinschalige buurtevenementen ziet het beeld er iets anders uit. Met name in de zomerperiode zijn diverse buurtactiviteiten toegestaan. Vanwege de regels van de Rijksoverheid waren er strenge eisen voor de toegankelijkheid.

Op 2 december 2021 is besloten dat de vreugdevuren van Scheveningen, Laak, Escamp en Duindorp vanwege de geldende coronamaatregelen niet door konden gaan (RIS310837).

Demonstraties
Ook in 2021 is veel gedemonstreerd in Den Haag. Er waren 1.871 meldingen van demonstraties waarop politie en gemeente actie moesten ondernemen. Een deel hiervan ging uiteindelijk niet door. Soms na overleg, soms zonder enig bericht, terwijl er al wel voorbereidingen waren getroffen. 1.553 demonstraties vonden daadwerkelijk plaats. Dit is inclusief een flink aantal niet-aangemelde demonstraties. Belangrijker dan de aantallen is dat de demonstraties steeds complexer worden. Ook zorgelijk: actievoerders zoeken steeds vaker de confrontatie met de politie. De voorbereiding op demonstraties vindt vaak plaats onder grote tijdsdruk. Het bovenstaande zorgt voor een steeds grotere druk bij autoriteiten en druk op de openbare ruimte (RIS311084).

Bewaken en beveiligen
In 2021 is gestart met de renovatie van het Binnenhof. De Eerste en de Tweede Kamer zitten op verschillende tijdelijke locaties in de stad. De Eerste Kamer is gevestigd in het voormalige pand van de Hoge Raad aan het Lange Voorhout en de Tweede Kamer is verhuisd naar de Bezuidenhoutseweg 67. In overleg met het Rijk zijn rond het Tweede Kamergebouw extra veiligheidsmaatregelen getroffen in de openbare ruimte (RIS310886).

Jaarwisseling
De jaarwisseling 2021-2022 was druk voor de hulpdiensten. Gelukkig is de jaarwisseling zonder grote incidenten verlopen (RIS311180). In aanloop naar de jaarwisseling verscherpte het kabinet de coronamaatregelen. Daardoor was pas kort voor de jaarwisseling duidelijk dat vuurwerk afsteken niet mocht, dat de horeca niet open zou zijn en dat geen evenementen, zoals de vreugdevuren en de vuurwerkshow op de Hofvijver, konden plaatsvinden. Ook konden veel geplande bewonersactiviteiten niet doorgaan. De gemeente zorgde voor een  alternatief programma voor met name de jeugd. Zo was er een meerdaags online festival voor jongeren, Den Haag Inside Out. Ook zijn gps-speurtochten voor kinderen georganiseerd en versierden bewoners hun wijk met feestverlichting.

Voetbal
De belangrijkste ambities voor 2021 waren: doorgaan met de samenwerking met de veiligheidsorganisatie van ADO Den Haag en het stabiliseren van de politie-inzet tijdens wedstrijden op maximaal 10.000 uur per jaar. Bij de aanvang van het seizoen 2021-2022 was weer publiek welkom in het stadion. De samenwerking met de veiligheidsorganisatie van ADO Den Haag was hecht. Elke week was er intensief contact. Als gevolg van corona is sinds het seizoen 2019-2020 géén volledig seizoen met publiek gespeeld. Vanaf medio december was er een lockdown en waren de wedstrijden niet toegankelijk voor publiek. Om deze reden is het lastig om een vergelijkbaar beeld te schetsen van het aantal ingezette politie-uren.

Brandweer en rampenbestrijding

Brandweerzaken
Brandweer Haaglanden verzorgt de dagelijkse brandweerzorg voor de gemeente Den Haag. In 2021 had Brandweer Haaglanden 13.276 uitrukken, waarvan 6.282 in Den Haag. Het jaar 2021 heeft grotendeels in het teken gestaan van het op orde houden van de brandweerzorg, zowel qua paraatheid als qua opleiden en oefenen. Daarnaast zijn de 3 speerpunten uit het meerjarenbeleidsplan 2021-2025 verder uitgewerkt: verdichting, energietransitie en de duurzame inzetbaarheid van het personeel.

Crisisbeheersing in de regio
Voor de Veiligheidsregio Haaglanden stond 2021 vooral in het teken van corona. De veiligheidsregio faciliteerde structureel de afstemming over de maatregelen tussen de verantwoordelijke bestuurders in de regio Haaglanden. Ook zorgde men voor de verbinding tussen de gemeenten en de crisisorganisatie van het Rijk. De gemeenteraad is hierover geïnformeerd via de Informatiebrief Veiligheidsregio Haaglanden Covid-19 (RIS309811).

Gemeentelijke crisisbeheersing
In 2021 is de crisisorganisatie 48 keer gealarmeerd en 26 keer ingezet. Bijzondere incidenten in 2021: de brand in de Wouwermanstraat (RIS308790) en het incident in de Hoogaarsstraat op Scheveningen, waar een bedrijfsauto met gasflessen in de straat explodeerde. Hierdoor raakten veel huizen beschadigd.

Gemeentelijke crisisfunctionarissen volgen ieder jaar opleidingen en trainingen. Daarnaast oefenen ze om vakbekwaam te blijven. Jaarlijks zijn er 3 trainingsmomenten. Door de coronamaatregelen konden niet alle oefeningen fysiek doorgaan, maar hebben crisisfunctionarissen digitale trainingen en oefeningen gevolgd.

Cybergevolgbestrijding
De handreiking Cybergevolgbestrijding voor G4-gemeenten is in 2021 ingevoerd in de regionale crisisorganisatie. In samenwerking met het gemeentelijk Expertisecentrum Security is in november een interne cybercrisisoefening georganiseerd. In deze oefening is de samenwerking tussen het cybercrisisteam, het gemeentelijk team Incidentenbestrijding en het bestuur geoefend. Bovendien is op bestuurlijk niveau kennis gemaakt met diverse dilemma’s die leven in een interne cybercrisis. In december is de gemeente Den Haag getroffen door een DDos-aanval. De ervaringen van de interne cybercrisisoefening leidden ertoe dat er direct afstemming is gezocht met de betrokken partijen en organisatieonderdelen.

Strandveiligheid 
In de jaarlijkse brief over strand- en zwemveiligheid 2021 (RIS308672) is de gemeenteraad geïnformeerd over de maatregelen in dit kader. Het gaat vooral om strandbewaking, het waarschuwingsvlaggensysteem om badgasten en watersporters visueel te informeren over gevaarlijke situaties langs de kustlijn en voorlichting aan badgasten. De Veiligheidsregio Haaglanden is in de gemeente Den Haag verantwoordelijk voor de strandveiligheid van 1 mei tot 1 oktober. In totaal houden 54 lifeguards van de veiligheidsregio en de Haagse Vrijwillige Reddingsbrigade in deze periode dagelijks toezicht en verlenen hulp op het strand of op zee. De reddingsbrigade heeft in het voor- en naseizoen 2021 extra lifeguards ingezet om sneller hulp te kunnen bieden. De lifeguards van de veiligheidsregio en de vrijwilligers van de reddingsbrigade voerden in 2021 gezamenlijk 102 reddingsacties en 290 hulpverleningen op het strand uit.

De Veiligheidsregio Haaglanden is in 2021 gestart met de voorbereiding van 2 vaste hulpposten op het strand. Doel: deze posten in het voorjaar van 2024 in gebruik nemen (RM Actieplan Scheveningen badplaats 2022).